Vulkaan barst uit na 800 jaar!
Alle artikelen

Artikel

Vulkaan barst uit na 800 jaar!

Op vrijdag 19 maart 2021 barstte een vulkaan uit in het vulkanische systeem van Krýsuvík in IJsland. De uitbarsting, gedoopd de Fagradalsfjall vulkaan (vernoemd naar het geografische gebied), werd veroorzaakt door een serie van vijftigduizend aardbevingen die in de drie weken voor de uitbarsting plaatsvonden.

Bron: The Icelandic National Broadcasting Service – Ríkisútvarpið (RUV)

Spleetvulkaan
De Fagradalsfjall is een zogeheten spleetvulkaan, een langwerpige vulkanische opening waar na uitbarsting lava uit stroomt. Volgens de Icelandic Coast Guard is de spleet van de Fagradalsfjall vulkaan tweehonderd meter, met een lavastroom van bijna 3 kilometer lang.

Gelukkig is het voor IJslandse begrippen een kleine uitbarsting en zijn de dichtsbijzijnde gemeenschappen veilig voor de lavastroom. Inwoners zijn wel gewaarschuwd om hun ramen te sluiten in verband met vulkanische gassen. Maar vanwege de kleine omvang van de uitbarsting is het niet enorm gevaarlijk.

Het vulkanische systeem van Krýsuvík is al meer dan 800 jaar inactief en een uitbarsting in Fagradalsfjall is nog nooit eerder voorgekomen. Er wordt dan ook gesproken van een historische gebeurtenis.

Verandering
Op het moment van schrijven is de vulkaan al meer dan een week actief en experts verwachten dat dat voorlopig nog wel zo zal blijven. De lava die uit het eruptiekanaal komt, koelt snel af en is langzaam aan een pion vormige structuur om het eruptiekanaal heen aan het bouwen.

Bron: The Icelandic National Broadcasting Service – Ríkisútvarpið (RUV)

Als dit lang door blijft gaan, onstaat er een nieuwe structuur en kan de vulkaan veranderen van een spleetvulkaan in een schildvulkaan. Door de vloeibare samenstelling van de lava kan de stroom ver uitlopen en creeërt zo een vulkaan met vlakke hellingen: een schildvulkaan.

Het vormen van een schildvulkaan kan meerdere jaren duren en het is dus lastig te voorspellen of dit gaat gebeuren met de Fagradaksfjall vulkaan. Daarom hebben vulkanologen monsters genomen van de lava voor analyse.

Unieke uitbarsting
Uit de analyse is gekomen dat de lava direct afkomtig is van de aardmantel, de laag die direct onder de aardkorst ligt. Dit is bijzonder, want vulkanische uitbarstingen met de aardmantel als lava bron kwamen voor het laatst voor toen IJsland nog volledig was bedekt met ijs. Dat is zo’n veertienduizend jaar geleden!

Maar juist omdat de lava afkomstig is vanuit de aardkorst, denken wetenschappers dat de uitbarsting nog een aantal jaar door kan gaan. Het is dus mogelijk dat we nu het ontstaan van een schildvulkaan kunnen meemaken en dat zie je niet vaak!

Als je het interessant vindt, kun je zelfs live de uitbarsting volgen via de webcam van de The Icelandic National Broadcasting Service ‘Ríkisútvarpið’ . Je ziet hoe de vulkanische gassen uit de lava proberen te ontsnappen, wat ervoor zorgt dat de lava bubbelend en spattend uit het eruptiekanaal loopt (update: dit is niet meer mogelijk).

Als het even meezit met de covid situatie, zou je zelfs de plaats van de Fagradalsfjall vulkaan uitbarsting kunnen bezoeken. Vanuit het nabij gelegen dorp Grindavík is het mogelijk om naar een uitzicht punt te lopen. Vrijwilligers hebben een veilige wandelroute naar de vulkaan gemarkeerd, een pad van zeven kilometer heen en terug.

Een vliegticket naar IJsland en een paar stevige wandelschoenen, en wie weet maak jij het ontstaan van een schildvulkaan in het echt mee!

Vond je dit artikel interessant?

Neem dan een kijkje bij de ondertaande mbo-, hbo- en wo-opleidingen

studieorientatie icoon Allround laborant
MBO 3
Emmen
Allround laborant
Regionaal Opleidingen Centrum Drenthe College
Bekijk de opleiding
studieorientatie icoon Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in Aardrijkskunde
HBO
Utrecht
Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in Aardrijkskunde
Hogeschool Utrecht
Bekijk de opleiding
studieorientatie icoon Aarde, Economie en Duurzaamheid
WO
Amsterdam
Aarde, Economie en Duurzaamheid
Vrije Universiteit Amsterdam
Bekijk de opleiding
studieorientatie icoon Aardwetenschappen
WO
Utrecht
Aardwetenschappen
Universiteit Utrecht
Bekijk de opleiding
studieorientatie icoon Environmental Sciences
WO
Wageningen
Environmental Sciences
Wageningen University & Research
Bekijk de opleiding
studieorientatie icoon Technische Aardwetenschappen
WO
Delft
Technische Aardwetenschappen
Technische Universiteit Delft
Bekijk de opleiding