[Jos]

Hallo,

Ik heb een vraag, hoe herken ik een dipool? Het boek legt het heel lastig voor mij uit, iets met dat de ‘ladingen elkaar opheffen’ blijkbaar geen dipool is zoals CO2. Maar hoezo is een andere stof bijv H20 wel een dipool?

Ik begrijp dus niet wat een dipool is en hoe ik deze herken.

Ik ben wel bekend van Lewis structuren, elektronenpaar, omringingsgetal, lineair, vlak, tetraëder etc.

Alleen het stukje theorie over dipolen lukt bij mij helaas niet .

Zou iemand die alsjeblieft kunnen uitleggen?

Alvast bedankt,

Jos

[C3 JongerenCommunicatie]

Hallo Jos,
Laat ik proberen je een dipool molecuul van afstand uit te leggen.
Allereerst: ben je bekend met de begrippen apolaire binding en polaire binding?
En kan je deze binding koppelen aan de elektronegativiteit van de atomen die de atoombinding vormen?

[Jos]

Hallo,

Jazeker, in ben ook bekend met de bovenstaande begrippen.

Jos

[C3 JongerenCommunicatie]

Perfect. Dan ga ik ervan uit dat je kan bepalen in een molecuul als er polaire bindingen voorkomen.
Hiermee heb je dus een delta- en een delta+ kant in het molecuul; 2 polen (= di pool).
Je geeft ook aan dat je bekend met omringingsgetal. Dus je kent het verschil tussen een lineair molecuul (bindingshoek 180 graden), trigonaal vlak (bindingshoek 120 graden binnen 1 vlak) en tetraëder (bindingshoek 109 graden).
Nu de crux van het verhaal. Als er polaire bindingen (di pool) in 1 molecuul voorkomen, wil dit nog niet zeggen dat het hele molecuul een dipool molecuul is. Neem O=C=O als voorbeeld. De C=O binding is een polaire binding. Het O-atoom is delta- en het C-atoom is delta+. Maar omdat het molecuul als geheel een lineair molecuul is, wijst de ene dipool naar links en de andere dipool wijst naar rechts. Omdat ze precies in het verlengde van elkaar liggen, heffen de beide dipolen elkaar op. Dit kan je visualiseren als 2 vectoren (pijlen). De ene wijst naar links, de andere naar rechts. Als je beide vectoren optelt, heffen die elkaar op. Dus heffen de dipolen elkaar op en is het gehele molecuul geen dipool.

• Deze reactie is gewijzigd 1 jaar, 11 maanden geleden door C3 JongerenCommunicatie.

[C3 JongerenCommunicatie]

Laten we het tweede voorbeeld nemen, NH3.
Als je de Lewisstructuur opstelt, dan teken je het N-atoom in het midden met daaromheen 3 H-atomen en 1 vrij elketronenpaar. Daarmee is de omringing van het N-atoom een tetraëder. Hiermee liggen de H-atomen niet in hetzelfde vlak als het N-atoom.
De N-H binding is ook een polaire binding. Stel het NH3 atoom voor als dat de 3 H-atomen op de bodem van de tetraëder staan, het N-atoom in het centrum en het vrije elektronenpaar staat omhoog getekend. Het N-atoom is delta- en de H-atomen zijn delta+. De dipolen (dus de vectoren) wijzen alle drie naar beneden vanuit het centrum naar de 3 H-atomen (hoekpunten van de tetraëder). Als je nu alle 3 vectoren optelt, dan is er een netto vector die naar beneden wijst. Daarmee heeft het molecuul as geheel een netto dipool (netto vector). Hiermee concludeer je dus dat dit molecuul wel een dipoolmolecuul is.
Je kan dit ook heel mooi visualiseren met dit programma:
https://phet.colorado.edu/nl/simulation/molecule-polarity

• Deze reactie is gewijzigd 1 jaar, 11 maanden geleden door C3 JongerenCommunicatie.

[Sanna]

Hoi Patrick,

Bedankt voor je uitleg. Ik snap hem wel wat beter. Alleen loop ik nu tegen het volgende aan:

Toevallig ging de eerste vraag van het scheikunde examen VWO 2021 over sta CO2 apolair is. Je moest uitleggen waarom dit zo was:

Een voorbeeld van een juist antwoord is:
De structuurformule is O = C = O.
Een CO2-molecuul is symmetrisch, waardoor een CO2-molecuul geen dipoolmoment heeft / apolair is / waardoor de zwaartepunten van de partiële ladingen samenvallen.
• de structuurformule van CO2 lineair weergegeven 1
• een CO2-molecuul is symmetrisch, waardoor het geen dipoolmoment
heeft / apolair is / waardoor de zwaartepunten van de partiële ladingen samenvallen

Maar, die C=O binding is toch polair? Maar dus zou je dan kunnen zeggen als een. molecuul geen dipool moment heeft zoals CO2 deze dus apolair is?

Sanna

[C3 JongerenCommunicatie]

De C=O binding op zichzelf is inderdaad polair. Het verschil in elektronegativiteit van C en O is groter dan 0,4. Maar het tweede bulletpoint wat jij aanhaalt, zegt ook dat het een symmetrisch molecuul is (in dit geval een lineair molecuul zoals ik ook hierboven al heb uitgelegd). Dus de beide polaire bindingen zijn tegenovergesteld en heffen elkaar op.
De uitleg zegt ook het “hele molecuul” apolair is. Maar de individuele bindingen IN het molecuul zijn wel polair.
Apolair moet je lezen als “niet polair” en dat klopt. Het molecuul als geheel heeft netto geen polen (dus kun je dat apolair noemen) want de interne polen heffen elkaar op.
Het gaat hier een beetje taal puristisch en hoe je de definitie van apolair en polair legt op de individuele bindingen of op het molecuul als geheel.

[Auteur]

Berichten