[Lonneke]

Ik heb de volgende opgave:

“Aspirientjes bevatten de stof acetylsalicylzuur (HAz). Een bruistablet bevat, behalve acetylsalicylzuur, onder meer natriumwaterstofcarbonaat (NaHCO3). Als een bruistablet in water wordt gebracht, treedt een reactie op tussen het acetylsalicylzuur en het waterstofcarbonaat. Hierbij ontstaan onder andere de zuurrest van acetylsalicylzuur (Az-)en koolstofdioxide. Het bruisen van het tablet wordt veroorzaakt doordat koolstofdioxide als gas uit de oplossing ontwijkt. … Wanneer een bruistablet in water wordt gebracht, is na afloop van de gasontwikkeling een oplossing ontstaan met pH = 5,00. In deze oplossing zijn vrijwel alle HAz moleculen omgezet tot zuurrestionen. Bereken hoeveel procent van de HAz moleculen in deze oplossing is omgezet tot zuurrestionen.”

Nu begrijp ik in principe de opgave, maar ik begrijp niet hoe ik uit deze tekst de reactievergelijking kan afleiden. Dit blijkt namelijk het volgende zuur-base evenwicht te zijn: HAz + H2O <– –> Az- + H3O+.

Er treedt een reactie op tussen het acetylsalicylzuur en waterstofcarbonaat, waarbij ook CO2 ontstaat. Waarom komen HCO3- en CO2 dan niet in de reactie voor? Deze stoffen reageren toch ook mee?

Alvast dank voor de uitleg.

[akyvanderbeek]

Hallo Lonneke,

Het zuur base evenwicht van het HAz heb je goed weergegeven. Welke verbindingen zijn aanwezig in dit evenwicht? Welke kan reageren met het HCO3- om na een reactie CO2 te geven? Deze reactie is aflopend. Na deze reactie blijft in de oplossing alleen het evenwicht van het zwakke zuur HAz gelden. Ga na welke voorwaarde dan geldt. De pH is gegeven. Welke concentratie kun je dan uitrekenen? Kun je de uitgerekende concentratie invullen in de opgestelde voorwaarde ? Dan kun je de verhouding HAz en Az- uitrekenen. Kun je nu zelf uitrekenen hoeveel procent omgezet is?
Ik hoop dat je nu verder kunt met deze vraag. Zo nee, laat het dan weten. Succes.

[Lonneke]

Bedankt voor de reactie.

Met het gegeven zuur-base evenwicht kan ik inderdaad uitrekenen hoeveel procent is omgezet. Dit is 97%.

Wat ik echter niet begrijp is hoe dit zuur-base evenwicht tot stand komt. Kunt u mij die stappen verder uitleggen? (Ik heb het zuur-base evenwicht uit de uitwerking van de opgave in mijn boek gehaald, maar het lukt me niet om deze zelf op te stellen.)

Om uw andere vraag te beantwoorden.. In het zuur-base evenwicht zijn volgens mij alleen de verbindingen HAz en H2O aanwezig. H+ kan reageren met HCO3-, waarbij CO2 ontstaat.
Maar ik begrijp nog steeds niet waarom alleen HAz en H2O zich bij de beginstoffen van het evenwicht bevinden. Waarom moet HCO3- hier niet in voorkomen?

[Jan Wim Peters]

Hallo Lonneke,

Het is je dus blijkbaar gelukt de berekening uit te voeren. Dat vind ik knap, want je had duidelijk moeite om te begrijpen wat er aan de hand is. Je hebt dus de zuurconstante van acetylsalicylzuur gekregen of ergens gevonden?!( Die stond niet in de opgave)
Bij die berekening maak je gebruik van het door jou gegeven evenwicht(1).
Dat evenwicht(1) wordt naar rechts verschoven doordat H3O+ reageert met HCO3 -. De CO2 die daarbij ontstaat lost op in de oplossing en het teveel ontwijkt als gas. Er stelt zich OOK een evenwicht in tussen HCO3 – en CO2 in de oplossing. De reactievergelijking mag je zo noteren:
(CO2 + H2O) + H2O <- -> HCO3 – + H3O + ( evenwicht 2)
{ ik schrijf CO2 + H2O tussen haken om duidelijk te maken dat het gaat om het zuur H2CO3}
Dit proces gaat door tot BEIDE evenwichten zijn ingesteld. ( de verhouding tussen [HCO3 -] en [CO2] bepaalt wat de pH wordt. ( Er ontstaat een buffermengsel van die 2 deeltjes)
Je schrijft al die deeltjes niet allemaal in 1 vergelijking, want het zijn 2 verschillende evenwichtsreacties.
Maar, bovenstaand verhaal heb je niet nodig om de vraag te beantwoorden; dat heb je al gedaan. Hopelijk snap je nu beter wat er speelt.
Mocht je nog vragen hebben, morgen verder.

Groet,

Jan Wim Peters

[Auteur]

Berichten