Zo langzamerhand weet iedereen wel dat het gebruik van fossiele brandstoffen problemen met zich meebrengt. Groene alternatieven, zoals wind- of zonne-energie, zijn jammer genoeg onbetrouwbaar. De zon schijnt niet altijd even fel en wordt soms geblokkeerd door wat regenachtige wolken, zeker in Nederland. En de wind is net zo onvoorspelbaar. Gelukkig heeft ons kleine kikkerlandje de perfecte locatie voor een nieuw soort energie: blauwe energie.
Afsluitdijk?
Blauwe energie is een algemene naam voor energie die uit water wordt opgewekt. Hierbij kun je denken aan het gebruiken van eb en vloed of de beweging van de golven om energie te genereren. Het bedrijf REDstack gebruikt ‘omgekeerde elektrodialyse’ om energie op te wekken uit water met verschillende concentraties zout. Sterker nog, ze hebben al een proefinstallatie staan op de afsluitdijk.
Wat maakt de afsluitdijk nu zo’n geschikte plek om blauwe energie op te wekken? Bij de afsluitdijk is er een mooie scheiding van zoet en zout water. Aan de ene kant van de dijk heb je het zoete water dat uit het IJsselmeer stroomt en aan de andere kant heb je juist het zoute water uit de Waddenzee. Het water uit beide bronnen wordt via buizen over de A7 naar de installatie van REDstack gepompt om te gebruiken voor het opwekken van elektriciteit.
Omgekeerde elektrodialyse
Het opwekken van energie doen ze door de twee waterstromen langs elkaar te laten stromen terwijl ze gescheiden blijven met behulp van hele kleine zeefjes. Zout water is een oplossing van natriumchloride, NaCl. In oplossing zal natriumchloride zich opsplitsen in positief geladen natrium deeltjes en negatief geladen chloride deeltjes, Na+ en Cl– respectievelijk.
Lekker ruiken
De geladen deeltjes gaan door diffusie van het zoute water naar het zoete water. Diffusie is de verplaatsing van deeltjes in een ruimte van een plek met een hoge concentratie naar een plek met een lage concentratie. Dit zorgt er bijvoorbeeld ook voor dat je broertje of zusje het kan ruiken als jij aan de andere kant van de kamer een scheet laat. Of dat de gehele keuken zo lekker ruikt als je een taart aan het bakken bent.
Blauwe energie gebruikt diffusie ook, maar controleert de richting om het nuttig te maken. De diffusie van de geladen deeltjes gaat normaal gesproken alle kanten op. Maar door het gebruik van de zeefjes laat REDstack heel selectief één soort deeltje door: óf de positieve óf de negatieve deeltjes. Door deze membranen af te wisselen, worden de geladen deeltjes van elkaar gescheiden, waardoor er twee polen ontstaan. Dit ladingsverschil forceert een stroom van elektronen, oftewel elektriciteit.
De membranen gaan natuurlijk niet oneindig lang door, dus aan het einde van het proces komen het zoute en het zoete water toch bij elkaar. Het mengsel van de twee heet brak water en is het enige bijproduct van dit proces. Het brakke water wordt geloosd in de Waddenzee, waar het geen consequenties heeft voor het milieu.
Heden en toekomst
Op het moment produceert de installatie op de afsluitdijk nog maar 50 kilowatt. Dat is genoeg voor 70 huishoudens. REDstack is echter hard bezig met het opschalen van het systeem en verwacht dat de installatie op volle capaciteit en efficiëntie ongeveer een kwart van Nederland zou kunnen voorzien van energie.
In de Delta zijn er ook nog een paar locaties waar een blauwe energiecentrale neergezet kan worden, bijvoorbeeld de Botlek, Haringvliet en Krammersluizen. Als op al deze locaties een energiecentrale wordt gebouwd, en op volle toeren kan draaien, dan zal het zomaar kunnen dat driekwart van de Nederlandse huishoudens hun elektriciteit halen uit water.
Typisch Nederlands
Maar de echte kracht van deze techniek zit ook in het internationale gebruik hiervan. Overal waar een rivier uitkomt in een zee kan deze installatie gebruikt worden, wat een enorme slag kan slaan in de energietransitie. Typisch Nederlands: van alle problemen met water naar oplossingen door water.
