Kunststof verpakking recyclen
Alle profielwerkstukken

Profielwerkstuk

Kunststof verpakking recyclen

Het hele PWS is te downloaden helemaal bovenaan de pagina.

Samenvatting

Voor kunststofverpakkingen zijn bepaalde eisen verplicht. Een Glorix fles moet UV-bestendig, flexibel, chemische bestendig zijn en een hoge dichtheid hebben. Daarnaast moet de Glorix fles duurzaam kunnen worden gerecycled. Een product kan duurzaam worden gerecycled als het goed scoort op de indicatoren van de economische, ecologische en sociale dimensie. Recyclen is ook een belangrijk onderdeel in het proces van kunststofverpakkingen als je het duurzaam wilt maken. Er zijn twee mogelijkheden in recyclen: chemisch en mechanisch recyclen. Mechanisch is uit onderzoek het duurzaamst gebleken.

De Glorix fles wordt op dit moment mechanisch gerecycled. Het kan duurzamer gerecycled worden als het is gemaakt van één materiaal. Er zijn nog meer plastics zoals: PET, PVC, PC, HDPE, LDPE, PP. Al deze plastics hebben andere eigenschappen waardoor deze geschikt zijn voor de Glorix verpakking of juist niet. Uit ons onderzoek en experiment blijkt dat LDPE het best geschikt is voor verpakking van de Glorix fles omdat het het duurzaamst is en LDPE de beste eigenschappen heeft.

1. Inleiding

Kunststoffen zijn goedkopen, lichtgewichte, sterke materialen die gemakkelijk kunnen worden gevormd tot een verscheidenheid aan producten die een breed scala aan toepassingen kunnen vervullen. Hierdoor is de productie en het gebruik van kunststoffen de afgelopen 60 jaar in een razend tempo toegenomen (Hopewell et al., 2009).

Kunststoffen zijn niet meer weg te denken. Het is overal. Het maakt niet uit waar wetenschappers naar plastic zoeken, ze vinden het in de verste uithoeken van de planeet. En de vraag naar kunststoffen blijft stijgen. De hoeveelheid kunststof in omloop zal tot 2030 naar verwachting toenemen van 236 tot 417 miljoen ton per jaar (Schyns & Shaver, 2020).

Hoewel we de voordelen van kunststoffen al snel hebben ontdekt beginnen we echter nog maar net de effecten te begrijpen van onze wereldwijde afhankelijkheid van dit materiaal. Het gebruik van fossiele brandstoffen voor de productie van kunststoffen oefent druk uit op het milieu en de verspreiding van kunststoffen op land en in zee zorgt voor vervuiling van ecosystemen (Rijksoverheid, 2018). Wat plastic nuttig maakt is precies wat het schadelijk maakt: het blijft bestaan.

De wereldwijde kuststofeconomie is grotendeels lineair. Kunststoffen worden geproduceerd, worden gebruikt en meer dan de helft wordt weggegooid of verbrand. Om het milieu te beschermen, vervuiling tegen te gaan en tegelijkertijd aan de groeide vraag te voldoen moeten er inspanningen worden geleverd om de lineaire economie om te zetten naar een meer circulair model door de stroom van gerecycled plastic te vergroten. (Schyns & Shaver, 2020).

Uit onderzoek van Natuur&Milieu blijkt echter dat twee derde van het plastic in de supermarkt niet goed recyclebaar is. In dit soort gevallen worden de verpakkingen vaak gedowncycled: het wordt bijvoorbeeld gebruikt als opvulmateriaal maar omdat Nederland geregeld een overschot heeft van dit soort plastic verdwijnt het toch vaak in de verbrandingsoven. (NOS, 2021)

Door deze verpakkingen kan de stroom van gerecycled plastic minder eenvoudig worden vergoot waardoor het behalen van een meer circulaire economie wordt bemoeilijkt. Hieruit de volgende onderzoeksvraag tot stand gekomen: Hoe kunnen we een Glorix fles ontwikkelen die duurzamer te recyclen is?

Er is hierbij gekozen voor een Glorix fles omdat dit een voorbeeld van een fles is die uit verschillende soorten plastics bestaat. Bovendien is het een hygiëne middel dat door veel consumenten wordt gebruikt en daardoor een grote bijdrage levert aan het kunststof afval dat niet goed gerecycled kan worden.

De eerste deelvraag is verkregen uit het willen weten wat duurzaamheid precies inhoudt. Ook is het belangrijk dat je weet waar zo´n verpakking aan moet voldoen om de Glorix niet aan te tasten en het een langere tijd te bewaren. Als er onderzocht is wat duurzaamheid inhoudt, wordt er gekeken naar wat de meest duurzame manier is van recyclen. Is dat mechanisch recyclen of chemisch recyclen? Na dat duidelijk is hoe duurzaam de Glorix fles nu wordt gerecycled, kan ook worden geconcludeerd hoe het nog duurzamer kan. Het toepassen van mono-materialen is hoogstwaarschijnlijk het toepassen van een mono-materiaal. Een product dat gemaakt is van mono-materialen is gemakkelijker te recyclen, omdat die niet nog moeten worden gesorteerd op materiaal. Om uit te kunnen vinden welk mono-materiaal het meest duurzaam is en dat ook aan de product eisen van een Glorix fles voldoet wordt er naar verschillende alternatieve plastics gekeken.

2. De Glorix fles

2.1 Het product Glorix

De eigenschappen van een kunststof verpakking worden bepaald door het product dat in de verpakking zit en het gebruik. In de kunststof verpakking zit in dit geval het product Glorix. Dit is een bleekmiddel dat wordt geproduceerd door Unilever en door consumenten vooral wordt gebruikt als toiletreiniger. In dit onderzoek wordt er specifiek gekeken naar de Glorix bleek Original 750 ml fles (zie figuur 2.1). De fles is gemaakt van HDPE en de dop van PP. Het etiket op de fles vermeldt dat Glorix bestaat uit een oplossing van Chloorbleekmiddelen (natriumhypochloriet), niet-ionogene chloorbleekmiddelen, zeep, parfum en 4,5% actieve chloor. De aanwezigheid van de chemische stof natriumhypochloriet in chloorbleekmiddelen zorgt ervoor dat Glorix een reinigende werking heeft. Daarnaast is de oplossing corrosief/bijtend, belastend voor het milieu en kan in contact met ander chemicaliën het giftige gas chloor vormen.

Figuur 2.1 Glorix bleek Original 750 ml fles

2.2 Eigenschappen kunststofverpakking Glorix fles

De kunststof verpakking dient de volgende producteigenschappen te bezitten om de Glorix veilig en voor langere tijd te kunnen gebruiken en te bewaren:

  • De kunststof moet een hoge dichtheid Een hoge dichtheid betekent een grote hoeveelheid massa per volume-eenheid van het plastic. Hoe hoger de dichtheid van het plastic hoe lager de doorlaadbaarheid van stoffen zal zijn.
  • De kunststof moet Uv-bestendig Onder invloed van Uv-straling kan de kunststof van kleur veranderen en kan er foto-oxidatie plaats vinden. Hierbij worden de dubbele bindingen in een polymeerketen verbroken, waardoor een polymeerketen wordt gesplitst en het kunststof bros wordt (Feldman, 2002). Hierdoor verliest de kunststof zijn stevigheid en brokkelt het af. Daarnaast is UV-bestendigheid belangrijk omdat de stof natriumhypochloriet instabiel is, waardoor het ontleed. Hierbij ontstaan giftige en bijtende gassen zoals chloor.

Dit proces wordt onder invloed van zonlicht versterkt. (Flier, 1997)

  • De kunststof moet chemisch bestendig De mechanische eigenschappen van het plastic mogen niet veranderen als het in aanraking komt met bijtende chemicaliën.
  • De kunststof moet flexibel De gebruiker doseert de Glorix door middel van het knijpen in de fles.
  • De kunststof moet een hoog smeltpunt Het mag niet smelten bij de temperaturen waarop het product word gebruikt. Er word uit gegaan van een kamertemperatuur van 20°C.
  • De kunststof moet duurzaam Het recyclen van de kunststof dient op alle drie de dimensies van duurzaamheid goed te scoren.

3. Duurzaamheid

3.1 Het concept duurzaamheid

Het begrip duurzaamheid is een dynamisch en dus steeds evoluerend concept. Het concept van duurzaamheid is oorspronkelijke bedacht in de bosbouw, waar het betekent dat er nooit meer wordt geoogst dan wat het bos aan nieuwe groei oplevert. Het woord Nachhältighkeit (Duitse woord voor duurzaamheid) werd voor het eerst in 1713 met deze betekenis gebruikt. De term werd wereldwijd gebruikt na 1987, toen het rapport van de VN-Wereldcommisssie voor Milieu en Ontwikkeling, beter bekent als het Brundtland-rapport, een breed verwoorde definitie opstelde. Brundtland en haar

collega’s stelde zichzelf de volgende vraag: hoe kan het verlangen van de wereldnaties voor een beter leven verzoend worden met beperkt gebruik van natuurlijke hulpbronnen en met beperkte aantasting van het milieu? Hun antwoord was een duurzame ontwikkeling; ‘’een ontwikkeling die voorziet in de behoefte van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoefte te voorzien in gevaar te brengen’’. (Kuhlman & Farrington, 2010)

Tegenwoordig wordt duurzaamheid echter bijna altijd gezien in termen van drie dimensies: sociaal (People), ecologisch (Planet) en economisch (Profit). Dit idee komt voort uit het Triple Bottom Line- concept bedacht door John Elkington. Hij bedoelde het als een boekhoudkundig raamwerk om het maatschappelijk verantwoord ondernemen te optimaliseren. Aan de traditionele/conventionele economische Bottom Line werd ook een sociale en ecologische Bottom Line toegevoegd. Het Triple Bottom Line-concept staat dus voor de drie dimensie People, Planet en Profit (Kuhlman & Farrington, 2010). Er is sprake van een duurzame ontwikkeling als er rekening wordt gehouden met deze drie dimensie en hiertussen sprake is van balans. Het bestaan van armoede vormt bijvoorbeeld een belemmering voor duurzaam gebruik van de natuurlijke omgeving. In figuur 3.1 zie je dat dit concept wordt gepresenteerd in de vorm van drie over elkaar kruisende cirkels waarbij duurzaamheid op het overlappende gebied van de cirkels geplaatst is. Naarmate de ecologische dimensie, de sociale dimensie en de economische dimensie meer op elkaar aansluiten, neemt het overlappingsgebied toe en dus ook de mate van duurzaamheid. (Purvis et al., 2018)

Figuur 3.1 Het Bottom Line concept, University of Alberta

Figuur 3.2 De vijf duurzaamheidsdimensies, United Nations Regional Information Centre

Deze drie dimensies komen ook tot uitdrukking in de definitie van duurzaamheid die door de Verenigde Naties is aangenomen in haar Agenda van Ontwikkeling: ‘’ontwikkeling is een multidimensionale onderneming om een hogere kwaliteit van leven voor alle mensen te bereiken. Economische ontwikkeling, sociale ontwikkeling en milieubescherming zijn onderling afhankelijk en elkaar versterkende componenten van duurzame ontwikkeling’’. (Kuhlman & Farrington, 2010)

Zoals hierboven beschreven wordt een duurzame ontwikkeling bekeken door een drieledige lens van sociale inclusie, economische groei en zorg voor het milieu. De Agenda 2030 verrijkt het concept door er twee dimensies aan toevoegen, namelijk Partnerschip en Peace. Daarnaast is Profit veranderd in Prosperity. Duurzaamheid bevindt zich dan in de kern van deze vijf dimensies (zie figuur 3.2). (UNSSC Knowledge Centre for Sustainable Development, z.d.)

In dit onderzoek wordt duurzaamheid gedefinieerd als een concept gebaseerd op de continuïteit en het in balans houden van de economische, sociale en ecologische dimensies binnen de samenleving. Hierdoor kan de huidige samenleving zijn behoeften vervullen zonder dat dit ten koste gaat van het vermogen van toekomstige generatie om in hun eigen behoefte te voorzien. In balans, want de drie dimensie mogen groeien, maar deze groei mag niet ten koste van een ander dimensie.

3.2 Het meten van duurzaamheid

Hoe duurzaam recycling methoden zijn wordt in dit onderzoek beoordeelt op basis van de drie dimensie: de economische dimensie, de sociale dimensie en de ecologische dimensie. Hieronder worden de drie dimensie in detail beschreven.

Economische dimensie

Onder de economische dimensie wordt beoordeeld of de recycling methoden voor bedrijven economisch haalbaar is. Daarbij wordt gekeken naar de volgende drie indicatoren:

  • Benodigde investering
  • Productiekosten
  • Economisch rendabel

Ecologische dimensie

Onder de ecologische dimensie wordt vastgesteld in hoeverre het klimaat wordt beïnvloed. Daarbij wordt gekeken naar de volgende indicator:

  • Emissie van CO2 Sociale dimensie

Onder de sociale dimensie beoordelen we de mate waarin de recycling methoden bijdragen aan de leefbaarheid en de welvaart. Welvaart is de mate waarin de huidige en toekomstige generaties in hun behoefte kunnen voorzien. Bij leefbaarheid wordt er vooral gekeken naar het kwaliteitskenmerk gemak. Bij de beoordeling van de sociale dimensie wordt er gekeken naar de volgende drie indicatoren:

  • Kwaliteit van het gerecycled product
  • Inzamelingsproces
  • Duurzaamheidsbeleving

4. Methoden voor recycling

In deze paragraaf worden de begrippen mechanisch recyclen en chemisch recyclen toegelicht en wordt aan de hand van de economische dimensie, ecologische dimensie en sociale dimensie bekeken hoe duurzaam beide methoden zijn.

4.1 Mechanische en chemische recycling

Voordat de gerecyclede producten worden gebruikt als grondstof voor nieuwe producten moet eerst de omzetting van het afval (feedstock) naar nieuwe grondstof plaatsvinden. Deze fase wordt de

‘’End-of-Waste’’ genoemd en begint na de inzamelingstap. Voor de omzetting kan er gekozen worden voor mechanische recycling of chemische recycling. (Ragaert et al., 2017)

4.1.1 Mechanische recycling

Mechanische recycling, ook wel secundaire recycling genoemd, verwijst naar de bewerking die gericht is op het terugwinnen van kunststoffen via mechanische processen, waardoor recyclaten worden geproduceerd die kunnen worden omgezet in nieuwe kunststofproducten (European Plastic, 2020). Dit proces omvat de volgende stappen: scheiden, versnipperen, reinigen en drogen. De kunststof vlokken die dan ontstaan worden vervolgens door technieken als spuitgieten en extrusie verwerkt tot nieuwe producten. De basis van deze technieken is dat de kunststof vlokken eerst worden verwarmd tot ze zeer zacht of vloeibaar zijn. Vervolgens kan deze zachte of vloeibare massa in een mal worden geperst om het product te maken. (Arends et al., 2019)

4.1.2 Chemische recycling

Chemisch recycling of tertiaire recycling is het afbreken van de chemische structuur van een kunststof naar de oorspronkelijke monomeren, die dan weer geschikt zijn als grondstof voor de productie van nieuwe petrochemicaliën en kunststoffen. Er bestaan verschillende chemische processen om dit te doen. Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken houdt de volgende indeling aan gebaseerd op de plek in de kunststofketen waarop de feedstock teruggebracht kan worden: solvolyse (oplossen), depolymerisatie, pyrolyse (kraken) en (hoge) temperatuur vergassing (zie figuur 4.1).

Hieronder een korte omschrijving van deze methoden:

  • Solvolyse is een proces waarbij met een selectief oplosmiddel polymeren worden gescheiden van andere stoffen zoals additieven.
  • Depolymerisatie is een ontledingsreactie waarbij een polymeer wordt opgelost doormiddel van oplosmiddelen en warmte. Door de relatief lage temperatuur worden de chemische verbinden in de polymeerketen verbroken en ontstaan er een of meerdere

Deze kunnen vervolgens gepolymeriseerd worden tot nieuwe kunststoffen.

  • Pyrolyse is het verhitten zonder zuurstof tot ca. 500°C. Door de verhitting worden de polymeerketens in het kunststof verbroken en kan de omzetting plaatsvinden tot pyrolyseolie en andere Het gebrek aan zuurstof voorkomt verbranding.
  • (Hoge) temperatuur vergassing is het verwarmen met toevoer van zuurstof tot boven de 900°C. De feedstock wordt daarbij afgebroken tot de kleiner moleculaire stoffen: voornamelijk waterstof en koolstofmono-oxide. Deze combinatie van bouwstenen wordt syngas Hieruit kunnen via synthese routes allerlei producten worden gemaakt.

Depolymerisatie zou je kunnen toereiken aan monomeerrecycling. Pyrolyse en (hoge) temperatuur vergassing behoren dan tot grondstofrecycling. (Bergsma & Broeren, 2019)

Figuur 4.1 Varianten van chemische recycling, Crippa et al. (2019)

4.2 Duurzaamheid mechanische en chemische recycling

4.2.1 Economische dimensie

Mechanische recycling is tegenwoordig een veel toegepaste methode in veel van ‘s werelds ontwikkelde economieën. In tegenstelling tot de aannames dat afvalbeheer voor mechanische recycling een kostenpost is voor gemeenten en overheden, zijn er veel voorbeelden waar mechanische recycling winstgevend is, vaak in selectieve toepassingen en markten. Dit komt doordat mechanische recycling een ander start punt heeft dan de traditionele kunststofproductie. Hierdoor kunnen er bij mechanische recycling polymeren worden gevormd zonder miljoenen euro’s te moeten investeren in stoom krakers en andere apparaten die nodig zijn om bij de traditionele kunststofproductie petrochemische bouwblokken te maken (Hundertmark et al., 2018). Ook de investeringskosten van mechanisch recyclen zijn minder groot dan bij chemische recycling. De investeringskosten voor mechanische recycling bedragen ca. 2 miljoen euro (TU Delft, z.d.). Bij de chemische recycling , uitgaande van de methode pyrolyse, bedragen de investeringskosten ca. 25 miljoen euro (Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, 2018). Het starten van een chemische recycling fabriek is dus kapitaalintensief. Daarnaast zijn ook de productiekosten bij chemische recycling groter dan bij mechanische recycling. De kosten van het mechanisch recyclen van één ton harde PP-PE mix feedstock bedragen 285 euro (TU Delft, z.d.). De productiekosten bij chemische recycling, uitgaande van de methode pyrolyse, bedragen 310 euro per ton feedstock (Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, 2018). Deze productiekosten zijn dus hoger dan de 285 euro aan productiekosten bij mechanische recycling. Daarnaast is chemische recycling, in tegenstelling tot mechanische recycling, nog niet economische rendabel omdat te weinig afzetmarkt is. De experimenten rond chemische recycling raken intussen het laboratorium ontgroeid en schuiven langzaam maar zeker naar een industriële pilot fase (A., 2019). Ook als we kijken naar de toegevoegde waarde van mechanische recyclen ten opzichte van chemisch recyclen zien we dat erbij mechanisch recyclen meer toegevoegde waarde kan worden gegenereerd dan bij chemisch recyclen (zie figuur 4.2.1). Op de economische dimensie gaat de voorkeur dus uit naar mechanisch recyclen.

Figuur 4.2.1 Toegevoegde waarde mechanische recycling en pyrolyse, McKinsey & Company

4.2.2 Ecologische dimensie

De CE Delft heeft in opdracht van Federatie NRK en PlasticsEurope een onderzoek uitgevoerd naar de verwachte vermindering van de CO2 uitstoot van de productie en de afdanking van kunststofproducten in Nederland gedurende de periode van 2018 tot 2030. Deze vermindering wordt gerealiseerd door de inzet van mechanische recycling, chemische recycling en biobased kunststoffen. Het scenario autonome ontwikkeling is gebaseerd op een recente inschatting van PlasticsEurope Nederland voor het gebruik en de afdanking van kunststoffen in 2030 indien het beleid niet veranderd. Het onderzoek laat zien dat er bij dit scenario een CO2-reductie plaats vindt van 23% per kg plastic ten opzichte van 2018 (zie figuur 4.2.2). Het mechanisch recycling proces levert een reductie op van 5%, wat overeenkomt met 0,185 kg CO2-eq./kg plastic. Chemische recycling levert een reductie op van 3%, wat overeenkomt met 0,111 kg CO2-eq./kg plastic. De overige 15% wordt gerealiseerd door efficiëntie verbeteringen, zoals het hergebruiken van warmte. Op basis van de CO2- reductie heeft mechanische recycling een groter aandeel aan de vermindering van CO2 uitstoot en gaat de voorkeur dus uit naar mechanische recycling. (Bergsma et al., 2021) Deze voorkeur komt ook naar voren in een ander rapport van de CE Delft waaruit blijkt dat depolymerisatie en solvolyse qua klimaatimpact ongeveer vergelijkbaar zijn met mechanische recycling, terwijl vergassing en pyrolyse een veel lagere CO2 footprint reductie hebben ten opzichte van mechanisch recyclen. (PlasticsEurope, 2021)

Figuur 4.2.2 CO2 -reductie autonome ontwikkeling, CE Delft

4.2.3 Sociale dimensie

Vanuit de sociologische dimensie is het belangrijk om te kijken naar de kwaliteit van het gerecycled product. De kwaliteit is de verwachte specificatie van het gerecyclede product. In het geval van de Glorix fles de eigenschappen die eerder zijn benoemd. Door een mogelijke verslechtering van de kwaliteit van het gerecycled product na elke keer van recyclen, bijvoorbeeld het poreuzer worden van de kunststof, kan het product niet onbeperkt worden gerecycled. In dat geval komt de welvaart van mensen in een circulaire economie in het gedrang. Op basis van de kwaliteit van het gerecycled product zijn er drie verschillende niveaus te onderscheiden: Closed Loop Recycling, Open Loop Recyclen en Upcycling (zie figuur 4.2.3). Cloosed Loop Recycling is het recyclen van een product voor dezelfde applicatie en met dezelfde kwaliteit als het originele product. Bij mechanische recycling is er sprake van een Open Loop Recyclen. Dat is het recyclen van een product naar een nieuw product met een lagere kwaliteit. Doordat de kwaliteit bij elke recycling stap verslechterd, heeft mechanische recycling een eindpunt wanneer de kwaliteit niet meer goed genoeg is voor nog een keer recyclen.

Bij Upcycling heeft het gerecycled product juist een hogere kwaliteit dan de input. Dat is het geval bij chemische recycling. Doordat mechanische recycling niet oneindig kan worden toegepast en chemische recycling wel, komt de welvaart van mensen in een circulaire economie bij mechanische recycling in gevaar terwijl dit bij chemische recycling niet is. De voorkeur gaat dus uit naar chemische recycling. (Tickner, 2021)

Figuur 4.2.3 Het Cascade Recycling Model, van allieance to end plastic waste

Daarnaast speelt ook de beleving van de consument een belangrijke rol. Recycling wordt door de consument steeds vaker gezien als duurzaam. Uit onderzoek blijkt dat veel mensen bij het retourneren van producten ter recycling een voldaan gevoel krijgen. Dit voldane gevoel ontstaat doordat ze een kleine bijdrage leveren aan het grotere geheel (Gabeler, 2021). Hierbij vraagt de consument zich nog niet zo zeer af welke recycling methoden er na het inzamelen plaats vinden en welke methoden dan duurzamer zou zijn. Gebaseerd op de terminologie mechanisch of chemisch zal de beleving over welk type recyclingmethoden duurzamer is toch beïnvloed worden. De term chemisch zal door mensen minder geassocieerd worden met duurzaam. Vanuit dit perspectief scoort mechanische recycling dus beter dan chemisch recycling.

Vanuit de sociale dimensie van duurzaamheid wordt ook gekeken naar het gemak van het inzamelen van gebruikte producten. De feedstock die noodzakelijk is voor het recycling proces is uiteraard van groot belang. Er moet dus veel aandacht besteed worden aan ‘Tack Back programma’s’ die door consumenten en de recyclingbedrijven gemakkelijk uit te voeren moeten zijn. Bij mechanische recycling is het scheiden, wassen en voorbereiden van kunststofafval essentieel om hoogwaardige, heldere, schone en homogenen eindproducten te produceren. Bij chemische recycling van plastic is de aard van de feedstock niet essentieel en kunnen ongewenste vervuilingen en additieven zoals kleurstoffen, weekmakers en brandvertragers uit het materiaal worden gefilterd zodat een zuiver recyclaat ontstaat. Dus vanuit het gemak van inzamelen is er een voorkeur voor chemisch recyclen.

4.3 Wat is duurzamer?

Bij de beoordeling van de recycling methoden op duurzaamheid met behulp van de gedefinieerde indicatoren komt naar voren dat mechanische recycling beter (+) scoort op vier indicatoren en chemische recycling beter (+) scoort op twee indicatoren (zie tabel 4.3.1). Op basis van deze indicatoren is mechanische recycling dus duurzamer.

Tabel 4.3.1 Beoordeling duurzaamheid van mechanische recycling en chemische recycling

5. Het recyclen van de Glorix fles

5.1 Het huidige recycling proces van de Glorix fles

Hoewel een Glorix fles zowel chemisch als mechanisch kan worden gerecycled worden volgens het Kennis Instituut Duurzaam Verpakken alle vormvaste kunststofverpakkingen in Nederland zoals de Glorix fles op dit moment mechanisch gerecycled. Het recycling proces van een Glorix fles ziet er als volgt uit, gebaseerd op het Umincorp proces bij Plastic Recycling Amsterdam (zie figuur 5.1):

  1. Het recyclingbedrijf ontvangt de Glorix fles samen met ander afval van afvalverwerkers en Metalen worden als eerst uit deze mix van afval gescheiden.
  2. Na het verwijderen van de metalen worden andere niet kunststof materialen zoals papier verwijderd en worden de overgebleven kunststoffen vermalen. Hierbij ontstaan kleine stukjes kunststof die flakes worden genoemd.
  3. De flakes worden vervolgens
  4. Na het wassen belanden de flakes in een Magnetische Dichtheid Scheiding (MDS) installatie waarin een magnetische vloeistof zit. In de magnetische vloeistof wordt met behulp van een magneet een dichtheid gradiënt veld gecreëerd waardoor op verschillende hoogtes in de MDS een andere dichtheid ontstaat. Doordat elke plastic soort zijn eigen dichtheid heeft, zinkt of drijft het naar een bepaald
  5. Aan het einde van het bad stromen de flakes in verschillende compartimenten waardoor de kunststof flakes zijn gescheiden. De gesorteerde flakes kunnen vervolgens door technieken als spuitgieten en extructie worden verwerkt tot

Figuur 5.1 Mechanisch recyclen van een Glorix fles, Umincorp proces Plastic Recycling Amsterdam

5.2 Beoordeling duurzaamheid recycling Glorix fles

Zoals hierboven in tabel 4.3.1 is weergegeven is mechanische recycling op dit moment de meest duurzame manier om de Glorix fles te recyclen in vergelijking tot het chemische recyclen van de fles. Deze methode is echter duurzamer te maken door het inzamelproces en de kwaliteit van het gerecycled product te verbeteren. In tabel 1 is namelijk te zien dat mechanische recycling slechter scoort op het inzamelproces en de kwaliteit van het gerecycled product in vergelijking met chemische recycling. Het maken van een kunststof verpakking gebaseerd op mono materialen is een oplossing om het inzamelproces te verbeteren en tevens het recycling proces efficiënter en daardoor duurzamer te laten verlopen.

6. Alternatieve kunststoffen

Er zijn veel verschillende soorten kunststoffen. In deze paragraaf worden de verschillende kunststoffen met hun eigenschappen omschreven. De eigenschappen die onder de loep zijn genomen zijn onder andere de dichtheid, UV-bestendigheid, chemische bestendigheid, flexibiliteit en hoe duurzaam het te recyclen is. Op basis hiervan wordt bekeken of we de fles uit één kunststof kunnen maken zodat de fles duurzamer kan worden recyclen terwijl de fles nog steeds voldoet aan de noodzakelijke eigenschappen van een Glorix fles.

6.1 PET

PET staat voor polyethyleentereftalaat en wordt gemaakt door aan ethyleenglycol en tereftaalzuur antimoontrioxide als katalysator toe te voegen. Pet kan je verhitten en vervormen, dus is het een thermoplastisch polyester. De recyclecode is 1. Bij hoge temperaturen kunnen schadelijke stoffen zoals antimoon en diethylhexyl adepate terecht komen in de inhoud van een pet flesje. Het smeltpunt ligt rond de 225°C. (De gevaren van polyethyleentereftalaat (PET). z.d).

PET kan de druk van koolstofdioxide goed aan, daarom wordt het gebruikt voor frisdrank flessen. Het kan goed tegen UV. Ook is het een kunststof die sterk en licht van gewicht is. (Grrr.nl. z.d).

PET heeft een hoge dichtheid 1.38 g/cm3. Het is sterk en heeft een hoge stijf- en hardheid. Het is goed bestendig tegen vervorming, zuren en hydrolyse (tot aan +70˚C). Het kan goed tegen vervorming. Het neemt geen vocht op en het slijt niet als het tegen een ruwe grond komt. (Ensinger. z.d).

Kleurloos PET kan maar een bepaald aantal keer gerecycled worden. Het wordt na elke keer recyclen steeds slechtere kwaliteit en uiteindelijk beland het vaak in de verbrandingsoven. (SDG. 2018, 11 september)

6.2 PVC

De producten van PVC worden onder andere gemaakt door middel van spuitgieten. Het is goedkoop en voor veel stoffen is het niet doordringbaar. De recyclecode is 3. PVC is zeer schadelijk voor het milieu en het is ook nog een kankerverwekkend. De weekmakers die in PVC zitten maken het zo schadelijk voor de gezondheid. (Vree, Joost. z.d).

Het licht aan de soort PVC wat de gevoeligheid is tegen UV. PVC XT is niet UV stabiel. PVC stabiel is wel UV bestendig. Het is zeer goed bestand tegen vocht. Geperste platen PVC nemen minder vocht op dan geextrudeerde platen PVC. PVC kan niet heel erg goed tegen warmte. Het heeft een warmtebestendigheid tot ongeveer 60°C/70°C. Tussen de 100°C en 150°C kan je PVC vervormen en het smeltpunt is 210°C. PVC kan goed gebruikt worden als isolatiemateriaal. De dichtheid is 1,3 g/cm3 afhankelijk van weekmakers en vulstoffen. PVC is niet geschikt om gebruikt te worden voor het opslaan van voedingsmiddelen. Dit komt door de toevoegingen die erin zitten. PVC kan goed tegen chemicaliën, daarom zie je het vaak terug in de chemische industrie. PVC kan je vooral goed mechanisch bewerken. (W. 2013, 25 september).

Natuurlijke grondstoffen die in PVC zitten zijn zout en aardolie. Om deze grondstoffen te verkrijgen moet er geboord worden en dat is niet milieuvriendelijk. Vervolgens worden er nog chemische stoffen, zoals weekmakers toegevoegd om de PVC soepeler te maken. Die weekmakers zijn zeer schadelijk voor de gezondheid en het milieu. (Studio Viridi – Duurzaam interieuradvies. z.d)

6.3 PC

PC staat voor polycarbonaat. De recyclecode is 7. Het wordt gevormd doormiddel van het combineren van een tweewaardig alcohol met een carbonylhoudende verbinding waardoor er een polymerisatie reactie ontstaat waaruit polycarbonaat wordt gevormd. (M. 2021, 24 oktober),

PC is een thermoplastisch polymeer. PC is heel erg lastig kapot te krijgen omdat het dus zo sterk is. Het gewicht van een plaat PC is gemiddeld een stuk lager dan een glasplaat. (M. 2021, 28 juni)

Het smeltpunt is 155°C en het is thermisch stabiel tot 135°C, hierdoor is het bruikbaar in een breed temperatuurbereik. Wel is het duurder. PC heeft een dichtheid tussen 1,20 – 1,22 g/cm3 en is vrijwel onbreekbaar. PC is extreem helder en kan worden ontworpen om UV- straling te blokkeren en bescherming te bieden tegen schadelijke UV- straling. De chemische bestendigheid tegen verdunde zuren, alcoholen en alifatische koolwaterstoffen is goed, maar de chemische bestendigheid tegen vetten en oliën is matig. (Omnexus. z.d)

Omdat polycarbonaat relatiefstevig is wordt het mechanisch gerecycled. Het materiaal wordt dan als eerste gewassen en daarna gemalen en klaar gemaakt om opnieuw ingezet te worden voor de productie van PC halffabricaten. (Vink. z.d)

6.4 HDPE

HDPE staat voor high density polyethyleen en word gemaakt door het gecontroleerd verhitten van aardolie. Tijdens de productie worden er gasmoleculen gevormd en die hechten zich waardoor er polymeren worden gevormd. De polymeren produceren vervolgens polyethyleen. Dit polyethyleen ziet er slordig uit, maar als het een aantal keer door een reeks vormen is gegaan vormt het zich tot korrels. Als het gietproces is voltooit beschik je over HDPE. (S. 2019, 22 februari)

De recyclecode is 2. De dichtheid is 0.97 g/cm3. Dit is een hoge dichtheid t.o.v. LDPE. HDPE wordt gebruikt in een harde vorm en zachte vorm. Dit is afhankelijk van waar het voor wordt gebruikt. HDPE heeft een lange levensduur en kan makkelijk gerecycled worden. Hierdoor is het erg duurzaam. Ook heeft het milieu er minder last van als het wordt geproduceerd. De hoge dichtheid van HDPE zorgt voor onder andere: grotere stijfheid, meer hardheid, betere sterkte en grotere stijfvastheid. (WitWay, Z. z.d)

Het temperatuur bereik is 80°C en het smeltpunt is 125°C. De zwarte variant is UV-bestendig waardoor je het buiten kan laten staan. De chemische bestendigheid is hoog en kan je er voedingsmiddelen in opslaan. Het is ook goed te lassen. (Vink. z.d)

Ongeveer 25% van het geproduceerde PE wordt gebruikt voor HDPE. De recht van de PE wordt gebruikt voor LDPE of gewone PE. HDPE is ideaal om te recyclen. Het is bestaat voor een deel uit waterstof en koolstof. Hierdoor komen er geen schadelijke stoffen vrij tijdens de eventuele verbranding van de stof. (Ecotoul. z.d)

6.5 LDPE

De recyclecode is 4. LDPE staat voor lagedichtheidpolyethyleen. De dichtheid is 0.91 – 0.94 g/cm3. LDPE is gemaakt van olie. LDPE is een vrij zachte maar wel taaie kunststof dat als goede isolator van elektriciteit kan dienen. (Geertsma, P. 2014,16 juli)

Het smeltpunt is 105°C en kan een constante temperatuur van 80°C verdragen. Ook is LDPE waterafstotend. LDPE reageert niet bij kamertemperatuur tenzij er sterk oxiderende stoffen op de kunststof inwerken. Het is over het algemeen goed bestand tegen basen en zuren, maar bij bepaalde oplosmiddelen kan de stof ervoor zorgen dat LDPE opgezwollen wordt. Het kan goed tegen UV- straling als het carbon black bevat. LDPE wordt veel gebruikt voor verschillende folies maar ook voor de coating van melkpakken en yoghurtpakken. (Geertsma, P. 2014,16 juli)

LDPE is een vrij zacht kunststof in tegen stelling tot HDPE. Ongeveer 75% van het PE wordt verwerkt als LDPE. Je kan het goed hergebruiken, omdat het vooral bestaat uit olie en je het daardoor heel goed kunt recyclen net als HDPE. Wel is het pas goed te recyclen als het gescheiden is. (Ecotoul. z.d)

6.6 PP

PP staat voor polypropyleen of polypropeen. Het wordt verkregen uit biomassa, gesynthetiseerd fossiele olie en uit de hergebruik na het gerecycled is. Bij PP wordt er vaak gekozen om het te spuitgieten. (HSV TMP. z.d)

De recyclecode is 5 en word voor erg veel doeleinde ingezet. Het is bestendig tegen bacteriegroei, chemische oplossingen en zuren, en na verhitting kan het alle vormen aannemen. De temperatuur bestendigheid is heel hoog en het is dan ook vrijwel onbreekbaar. (Nijssen Recycling B.V. z.d)

Het is beschikbaar in allerlei soorten kleuren. Het is een thermoplast dus is het tijdens de verhitting vervormbaar. PP is heel licht, hierdoor kan het blijven drijven op het water. Het smeltpunt licht rond de 165°C en er wordt geen water door de kunststof opgenomen. De dichtheid is 0.90 g/cm3. De UV- bestendigheid is ook goed. (KLV. z.d)

PP is erg goed te gebruiken als grondstof. Het is namelijk een oliehoudende grondstof. Het kan gezaagd of gelast worden en daarna voor verschillende doeleinde worden ingezet. Als het polypropyleen is ingezameld wordt het gewassen en gemalen. Er blijft uiteindelijk een granulaat over die wordt gebruikt in de kunststofindustrie. (Wat is PP polypropyleen. z.d).

In tabel 6.1 is een samenvatting te zien van de eigenschappen van de kunststoffen onderverdeeld in de product eigenschapen waaraan een Glorix fles moet voldoen.

Tabel 6.1 De eigenschappen van plastics samengevat in een tabel.

7. Discussie

In dit onderzoek is gekeken naar de eigenschappen van zes verschillende kunststoffen. Om deze eigenschappen te verkrijgen hebben we wetenschappelijke bronnen gebruikt. Doordat eigenschappen van plastics onveranderlijk zijn kan worden gesteld dat bij een herhaling van dit onderzoek dezelfde resultaten geconcludeerd worden. Met deze reden kan worden gesteld dat de resultaten van dit onderzoek valide zijn.

Uit het onderzoek blijkt dat LDPE het meest geschikt is als Glorix fles. Dit is niet de verwachte conclusie. Dit komt omdat Glorix flessen op het moment gemaakt worden van HDPE.

Dit kan mogelijk verklaard worden doordat dit onderzoek geen rekening houdt met de economische kosten van de kunststoffen. Dit heeft mogelijk gezorgd voor de onverwachte conclusie. Dit komt doordat LDPE onder een hoge druk geproduceerd moet worden. In tegenstelling tot HDPE wat met een lage druk geproduceerd kan worden. Door de productie met een lage druk kan HDPE een hogere dichtheid behouden. De hoge dichtheid zorgt ervoor dat HDPE een dunnere wand kan gebruiken om de gewenste sterkte te behalen. Door de dunnere wand heeft Glorix minder plastic nodig per fles. Dit resulteert in lagere kosten per fles. (Eggink 2018)

Dit onderzoek behandeld geen kunststoffen die niet uit een mono-materiaal bestaan maar wel chemisch gerecycled kunnen worden. Dit kan mogelijk zijn door middel van depolymerisatie. Als een kunststof bestaat uit meerdere monomeren die afgebroken kunnen worden door depolymerisatie zou deze behoren tot deze groep kunststoffen. Ook wordt er in dit onderzoek gekeken naar zes verschillende soorten plastics. Dit terwijl er meer soorten bestaan.

Als vervolg onderzoek kan er dus gekeken worden naar een breder assortiment plastics. Waarbij er ook rekening gehouden wordt eventuele kunststoffen die niet uit een mono-materiaal bestaan maar wel chemisch gerecycled kunnen worden.

8. Conclusie

Uit het onderzoek blijkt dat LDPE het meest geschikt is om gebruikt te worden voor Glorix flessen. Dit komt omdat LDPE alle eigenschappen bezit waar een Glorix fles aan moet voldoen. Dus om antwoord te geven op onze onderzoeksvraag: We kunnen een duurzaam te recyclen Glorix fles produceren door de gehele fles te maken uit LDPE.

Het is namelijk zo dat LDPE zacht is maar wel taai dit houdt in dat het kan worden vervormd zonder dat dit het plastic beschadigd. Hierdoor kan de consument nog steeds de inhoud doseren door in de fles te knijpen zonder dat dit schade aan de fles levert.

Ook heeft LDPE een smeltpunt van 120°C. Dit betekend dat er geen gevaar is voor het smelten van de fles. omdat de Glorix fles bij gebruik nooit deze temperaturen behaald. Het smeltpunt van LDPE is lager dan de meeste andere kunststoffen. Dit betekend dat de fabrieken minder energie nodig hebben om het plastic te smelten waardoor het recyclen van de kunststof duurzamer is in tegenstelling tot de kunststoffen met een hoger smeltpunt.

LDPE heeft een hoge chemische bestendigheid tegen basische stoffen. Dit is noodzakelijk voor een Glorix fles omdat deze flessen chloor bewaren wat een basische stof is.

LDPE heeft een recyclecode van 4. Dit betekend dat LDPE goed gerecycled kan worden zolang het op een juiste manier wordt weggegooid en gescheiden.

Uit ons experiment blijkt dat LPDE goed bestendig is tegen uv-licht. Dit kan dus ook geen problemen veroorzaken.

Bij de overige plastics kan niet worden voldaan aan alle product eigenschappen van een Glorix fles zoals deze nu zijn. Toch kunnen deze plastics gebruikt worden door kleine aanpassingen te maken aan de Glorix fles.

Zo zijn PC, HDPE en PP ook geschikte plastics als er een andere methode komt om de inhoud te doseren. Het is namelijk zo dat PC, HDPE en PP harde plastics zijn. Hierdoor kan de fles moeilijk tot niet worden ingedrukt. Dit kan worden opgelost door de dop van de fles aan te passen zodat de inhoud er uitgegoten kan worden.

PVC is ook geschikt voor het maken van de Glorix fles maar PVC is erg slecht voor het milieu. Aangezien wij in dit onderzoek kijken naar het duurzaam recyclen van een verpakking is PVC niet geschikt voor dit onderzoek

PET is het enige plastic wat niet kan worden gebruikt als Glorix fles dit komt omdat PET niet goed bestand is tegen basische stoffen. Dit zou betekenen dat de fles uit elkaar zal vallen.

Bronnenlijst

  1. (2019, 20 september). Mechanisch of chemisch recycleren? Recyclepro. Geraadpleegd op 2 februari 2022, van https://www.recyclepro.be/artikel/mechanisch-of-chemisch-recycleren/
  2. Arends, J. A., Buil, S. B., Heumekers, T. H., Spillane, B. S., & Veldema, Y. V. (2019). Chemie overal 5 havo (5de editie). Noordhoff Uitgevers.
  3. Bergsma, G. B., & Broeren, M. B. (2019, september). Chemische recycling in het afvalbeleid. CE Delft. file:///C:/Users/Gebruiker/Downloads/2019-03 30_ce_delft_190156_chemische_recycling_afvalbeleid%20(2).pdf
  4. Bergsma, G. B., M.B., B., & Uijttewaal, M. U. (2021, oktober). CO2-reductie met circulaire kunststoffen in Nederland. CE Delft file:///C:/Users/Gebruiker/AppData/Local/Microsoft/Windows/INetCache/Content.Outlook/YP6614L R/CE_Delft_210236_CO2-reductie_met_circulaire_kunststoffen_in_Nederland_Def.pdf
  5. De gevaren van polyethyleentereftalaat (PET). (z.d). Geraadpleegd op 9 januari 2022, van https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/146266-de-gevaren-van- polyethyleentereftalaat-pet.html
  6. Ecotoul. (z.d). HDPE recyclen voor bedrijven. Geraadpleegd van https://www.ecotoul.eu/hdpe- recyclen
  7. Ecotoul. (z.d). LDPE recyclen voor bedrijven. Geraadpleegd van https://www.ecotoul.eu/ldpe-recyclen
  8. Eggink. (2018). De verschillen tussen HDPE, LDPE en PP. Geraadpleegd op 6 februari 2022, van https://www.eggink-verpakkingen.nl/blog/hdpe-ldpe-en-pp/
  9. Ensinger. (z.d). PET polyester kunststof – TECAPET | Ensinger. Geraadpleegd van https://www.ensingerplastics.com/nl-nl/halffabrikaten/technische-kunststoffen/pet-polyester
  10. European Plastic. (2020, juli). MECHANICAL RECYCLING. https://docs.european- bioplastics.org/publications/bp/EUBP_BP_Mechanical_recycling.pdf
  11. Feldman, D. (1 oktober 2002). “Polymeerverwering: fotooxidatie”. Journal of Polymers and the Environment . 10 (4): 163-173. doi : 10.1023 / A: 1021148205366 . S2CID 92300829
  12. Flier, H. (1997, mei). Natriumhypochloriet/bleekloog. Akzo Nobel Base Chemicals Amersfoort. file:///C:/Users/Gebruiker/Downloads/adoc.pub_bleekloog.pdf
  13. Gabeler, B. G. (2021, maart). Bezit wordt Gebruik. Fontys Hogeschool HRM en Psychologie. file:///C:/Users/Gebruiker/Downloads/file_9acb9773-34e0-4184-a04d-856b382afdc7_Gabeler- Bobbi-2021-scriptie.pdf
  14. Geertsma, P. (2014, 16 juli). Wat is LDPE kunststof?. Geraadpleegd van https://www.technischwerken.nl/kennisbank/techniek-kennis/wat-is-ldpe-kunststof/
  15. Grrr.nl. (z.d). PET. Geraadpleegd op 9 januari 2022, van https://waarzitwatin.nl/stoffen/pet
  16. Hopewell, J., Dvorak, R., & Kosior, E. (2009). Plastics recycling: challenges and opportunities. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 364(1526), 2115–2126. https://doi.org/10.1098/rstb.2008.0311
  17. HSV TMP. (z.d). PP, Polypropeen of Polypropyleen. Geraadpleegd op 30 januari 2022, van https://www.hsv-tmp.nl/pp-polypropeen-of-polypropyleen/
  18. Hundertmark, T. H., Mayer, M. M., McNally, C. M., Jan Simons, T. J. S., & Witte, C. W. (2018, september). How plastics-waste recycling could transform the chemical industry. (file:///C:/Users/Gebruiker/AppData/Local/Microsoft/Windows/INetCache/Content.Outlook/YP6614 LR/McKinsey%20%20How%20plastics%20waste%20recycling%20could%20transform%20the%20chemical%20industry.pdf). MCKINSEY ON CHEMICALS.
  19. Kennisinstituut Duurzaam Verpakken. (2018, oktober). Chemische recycling van kunststofverpakkingen. https://kidv.nl/media/publicaties/chemische_recycling_van_kunststof_verpakkingen_.pdf
  20. KLV. (z.d). Polypropyleen eigenschappen PP voordelen en nadelen | Kunststof Lastechniek Verbakel. Geraadpleegd van https://kunststoflassen.com/polypropyleen-lassen/polypropyleen-eigenschappen/
  21. Kuhlman, T., & Farrington, J. (2010). What is Sustainability? Sustainability, 2(11), 3436–3448. https://doi.org/10.3390/su2113436
  22. , M. (2021, 24 oktober). Polycarbonaat: hoe wordt het gemaakt?. Geraadpleegd van https://www.plexideal.nl/polycarbonaat-hoe-wordt-het- gemaakt/#:~:text=Polycarbonaat%20is%20een%20thermoplastische%20polymeer,polymerisatiereac tie%20waaruit%20Polycarbonaat%20wordt%20gevormd.
  23. M. (2021, 28 juni). Polycarbonaat: wat is het? En wat zijn de voordelen?. Geraadpleegd op 26 januari 2022, van https://www.plexideal.nl/polycarbonaat-wat-is-het-plus-de-voordelen/
  24. Nijssen Recycling B.V.. (z.d). Wat is PP polypropyleen. Geraadpleegd op 29 januari 2022, van http://www.recycling.nl/recycling/pp-recycling-polypropyleen/wat-is-pp-polypropyleen.html
  25. NOS. (2021, 17 november). Twee derde van plastic in de supermarkt is niet goed recyclebaar. Geraadpleegd op 5 februari 2022, van https://nos.nl/artikel/2405948-twee-derde-van-plastic-in-de- supermarkt-is-niet-goed-recyclebaar
  26. Omnexus. (z.d). Polycarbonate (PC) Plastic: Properties, Uses, & Structure – Guide. Geraadpleegd van https://omnexus.specialchem.com/selection-guide/polycarbonate-pc-plastic
  27. PlasticsEurope. (2021, februari). Introductie van chemische recycling: Plastic afval wordt een waardevolle hulpbron. file:///C:/Users/Gebruiker/AppData/Local/Microsoft/Windows/INetCache/Content.Outlook/YP6614L R/PlasticsEurope_Postition-Paper_Februari_2021_Chemische_recycling_DEF.pdf
  28. Purvis, B., Mao, Y., & Robinson, D. (2018). Three pillars of sustainability: in search of conceptual origins. Sustainability Science, 14(3), 681–695. https://doi.org/10.1007/s11625-018-0627-5
  29. Ragaert, K., Delva, L., & Van Geem, K. (2017). Mechanical and chemical recycling of solid plastic waste. Waste Management, 69, 24–58. https://doi.org/10.1016/j.wasman.2017.07.044
  30. Rijksoverheid. (2018). Transitieagenda Kunststoffen. file:///C:/Users/Gebruiker/Downloads/bijlage-3- transitieagenda-kunststoffen.pdf
  31. Schyns, Z. O. G., & Shaver, M. P. (2020). Mechanical Recycling of Packaging Plastics: A Review. Macromolecular Rapid Communications, 42(3), 2000415. https://doi.org/10.1002/marc.202000415
  32. SDG. (2018, 11 september). Ioniqa gaat voor de eeuwige PET-fles. Geraadpleegd op 31 januari 2022, van https://duurzaamheid.nl/artikelen/de-eeuwige-pet-fles/
  33. S. (2019, 22 februari). How Is HDPE Made?. Geraadpleegd van https://www.scrantonproducts.com/how-is-hdpe- made/#:~:text=HDPE%20is%20made%20under%20controlled,polymers%2C%20which%20then%20p roduce%20polyethylene.
  34. Studio Viridi – Duurzaam interieuradvies. (z.d). PVC is populair – maar hoe zit het met de duurzaamheid?. Geraadpleegd van https://www.studioviridi.nl/blog/448491_pvc-is-populair-maar-hoe- zit-het-met-de-duurzaamheid
  35. Tickner, M. T. (2021, juni). Thoughts from the Alliance: the notion of Cascade Recycling”. Alliance To End Plastic Waste. Geraadpleegd op 2 februari 2022, van https://endplasticwaste.org/en/our- stories/notion-of-cascade-recycling
  36. TU Delft. (z.d). Polymers Recycling. Geraadpleegd op 2 februari 2022, van https://www.tudelft.nl/citg/over-faculteit/afdelingen/engineering-structures/sections- labs/resources-recycling/research-innovation/recycling-technologies/polymers-recycling
  37. TU Delft. (z.d). W2Plastics: The mixed plastics waste recycling technology. https://d2k0ddhflgrk1i.cloudfront.net/CiTG/Over%20faculteit/Afdelingen/Engineering%20Structures/Resources%20%26%20Recycling/Polymers/mds_w2plastics_technology.pdf
  38. UNSSC Knowledge Centre for Sustainable Development. (z.d). De Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling. United Nations System Staff College. https://www.unssc.org/sites/unssc.org/files/2030_agenda_for_sustainable_development_-_kcsd_primer-dutch.pdf
  39. Vink. (z.d). HDPE – High Density Polyethyleen | Vink Kunststoffen. Geraadpleegd van https://www.vinkkunststoffen.nl/kunststofsoorten/hdpe-high-density- polyethyleen#:~:text=HDPE%20is%20een%20zeer%20taai,van%20de%20meest%20toegepaste%20 kunststoffen.
  40. Vink. (z.d). Kunststof recycling programma ReVink | Vink Kunststoffen. Geraadpleegd van https://www.vinkkunststoffen.nl/over-ons/mvo/recyclingprogramma- revink#:~:text=Polycarbonaat%20recycling%20%2F%20Lexan%20recycling&text=Ook%20na%20mec hanische%20recycling%20van,een%20circulair%20proces%20te%20waarborgen.
  41. Vree, Joost. (z.d). pvc, polyvinylchloride. Geraadpleegd van https://www.joostdevree.nl/shtmls/pvc.shtml
  42. Wat is PP polypropyleen. (z.d). Geraadpleegd van http://www.recycling.nl/recycling/pp-recycling- polypropyleen/wat-is-pp- polypropyleen.html#:~:text=PP%20polypropyleen%20is%20uitstekend%20recyclebaar&text=Het%20 materiaal%20is%20redelijk%20stijf,na%20verhitting%2C%20elke%20vorm%20aannemen.
  43. WitWay, Z. (z.d). HDPE | Wat is HDPE, wat zijn de eigenschappen en toepassingen. Geraadpleegd van https://witway.nl/hdpe/
  44. , W. (2013, 25 september). PVC – Polyvinylchloride | WSV Kunststoffen. Geraadpleegd van https://wsvkunststoffen.nl/hard-pvc-polyvinylchloride/
  45. W. (2013, 25 oktober). PC – Polycarbonaat – Lexan | WSV Kunststoffen. Geraadpleegd van https://wsvkunststoffen.nl/pc-polycarbonaat/

Bekijk ook eens

studieorientatie icoon Plastic van suikerbietenafval Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Onderzoek & Wetenschap
Beroep
Plastic van suikerbietenafval
Katrien maakt plastic uit suikerbietenafval.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Een chemische oplossing voor vervuild plastic Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Onderzoek & Wetenschap
Beroep
Een chemische oplossing voor vervuild plastic
Vincent doet onderzoek naar plastic recycling.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Een chemische gereedschapskist voor de toekomst Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Onderzoek & Wetenschap
Beroep
Een chemische gereedschapskist voor de toekomst
Danny werkt aan alternatieven voor aardolie.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon CO2-recycling Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Onderzoek & Wetenschap
Beroep
CO2-recycling
Francesco werkt aan CO2 omzetten naar chemicaliën.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Levende plastics Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Onderzoek & Wetenschap
Beroep
Levende plastics
Ghislaine bestudeert de interactie tussen moleculen.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Orgaanschade omkeren Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Onderzoek & Wetenschap
Beroep
Orgaanschade omkeren
Patricia doet onderzoek naar synthetische materialen.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon DNA naar wens aanpassen Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Onderzoek & Wetenschap
Beroep
DNA naar wens aanpassen
John vertelt over zijn ontdekking van het CRISPR-Cas systeem.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Een duurzame coating Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Onderzoek & Wetenschap
Beroep
Een duurzame coating
Hung Chien zoekt een duurzame manier om coatings te maken.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Een huid voor robots Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Onderzoek & Wetenschap
Beroep
Een huid voor robots
Professor Zhenan werkt aan kunstmatige elektronische huid.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Ik wil studeren, wat moet ik weten?
Meerdere niveaus
Studie
Ik wil studeren, wat moet ik weten?
De belangrijkste dingen op een rijtje.
Bekijk het artikel