Hydrazine is ook een lastige. Mijns inziens maakt het niet zoveel uit of je dat polair of apolair noemt. Belangrijkste is te begrijpen hoe het molecuul in 3D eruit ziet en dan beredeneren hoe het zal reageren.
Aceton is inderdaad een dipoolmolecuul.
Fijn dat je het nu begrijpt.

Een fijne jaarwisseling gewenst.

Hallo Theo,
Je schema klopt aardig. Maar het lastige van zo’n schema is dat er altijd uitzonderingen of speciale gevallen zijn die dan weer niet in je schema staan.
Ik heb een beetje moeite om je algemene uitleg bij ‘Met O-H of N-H’ te begrijpen. En dan met name: “polair zonder h-brug vormende of ontvangende groepen water niet.” Als ik kijk naar het molecuul O=S=O (SO2). Het S-atoom heeft hier nog een vrij elektronen paar en dus is de omringing van S 3 en dat zorgt voor een trigonale structuur in het platte vlak. Hierdoor is de bindingshoek in het molecuul ~120 graden (ietsjes kleiner door het vrije elektronenpaar maar dat is voor nu niet belangrijk). Door de hoek in het molecuul en de polaire bindingen is SO2 wel degelijk een polair molecuul. en een di-pool. Maar kan gaan H-bruggen met water vormen. Dus SO2 is in jouw definitie “polair zonder H-brug vormende of ontvangende groep” maar is WEL oplosbaar in water.
Ik denk dat je het prima begrijpt en probeer niet zo strak in een schema te denken en alles proberen vast te leggen. Bekijk het van geval tot geval en probeer goed na te denken elke keer opnieuw.

Hallo Tim,
Zoals ik al zei tegen Theo is dit schema redelijk compleet en goed te gebruiken. Maar ik heb mijn opmerkingen geplaatst bij de omschrijving van de “polair zonder H-brug” en een voorbeeld gegeven Ik ben een voorstander om te begrijpen hoe dit onderwerp in elkaar steekt i.p.v. een standaard schema van buiten te leren. Ik maak om die reden dus ook geen schema voor mijn leerlingen. Er zullen altijd speciale gevallen zijn die moeilijk zijn te pakken in een schema. Ik zou de volgende vragen hanteren:
1. Belangrijkste is het bekijken of er alleen apolaire bindingen zijn in een molecuul of zijn er ook polaire bindingen?
2. Als er polaire bindingen aanwezig zijn, is het hele molecuul dan ook een dipool (kijk hierbij naar 3D bouw en niet naar een tekening in 2D)?
3. Als er polaire en apolaire groepen zijn, schat de verhouding van beide groepen in om te begrijpen hoe de oplosbaarheid in polaire en apolaire oplosmiddelen.
Ik hoop dat je hiermee vooruit kunt.

Hoi Tim,

Dit is een mooi voorbeeld van hoe je de polariteit bepaalt van grote(re) moleculen en wat het effect is op het mengen van stoffen. Laten we eens jouw voorbeeld nemen van een molecuul met één polaire groep (-OH) en voor de rest CH2 groepen. De stof zal inderdaad vooral apolair zijn door die lange koolwaterstofstaart waardoor de polaire groep weinig effect heeft.

Echter, wat belangrijk is om te beseffen, is dat het te simpel is om dat hele molecuul apolair te noemen want het polaire gedeelte kan weldegelijk zorgen voor interessante effecten; niet alleen als je het mengt met een andere stof, maar ook als je het laat mengen met zichzelf! Misschien heb je van celmembranen gehoord die bestaan uit een fosfolipide dubbellaag (zie afbeelding). De situatie in een fosfolipide lijkt erg op jouw situatie, namelijk een polaire kop (hydrofiel) en een lange, apolaire staart (hydrofoob). In de eerste instantie zou je zeggen dat een fosfolipide apolair is door de koolwaterstofstaart, maar door de polaire kop is het molecuul zowel polair als apolair. Juist deze combinatie van polair/apolair is cruciaal om cellen intact te houden.

Dus over het algemeen kan je zeggen dat een molecuul met één OH groep en veel CH2 groepen apolair is, maar wanneer je verder in detail treedt, moet je toch ook in je achterhoofd houden dat het molecuul gedeeltelijk polair is.

Tot slot: een dipool blijft aanwezig, ook als je de koolstofstaart langer maakt. Misschien verminder je het effect van de dipool over het hele molecuul als je het molecuul groter maakt, maar de -OH groep blijft gepolariseerd.