Wim Wessel

Hallo Celeste,

‘Het beste’ is een heel breed verzoek, maar gezien je niveau van 6 vwo lijkt het mij dat je wilt oefenen voor het examen van a.s. dinsdag.

Om een idee te krijgen wat voor rekenopgaven voorkomen op een scheikunde-examen, doe je er het beste aan rekenopgaven van recente examens op te zoeken. Oude examens kan je vinden op bijvoorbeeld examenblad. nl of havovwo.nl. In de correctievoorschriften kan je de uitwerkingen van die rekenopgaven vinden. Die uitwerkingen zijn de laatste jaren stap-voor-stap, dus ik denk dat je daar veel aan kunt hebben.

Groeten,

Wim Wessel

Hallo Anna,

Soda bevat een carbonaation. Dat is een base. Als je daar zwavelzuur bij doet, krijg je een zuur-basereactie.

De overmaat zwavelzuur titreer je dan met natronloog. Ook dat is een zuur-basereactie.

Je geeft geen doel aan van de titratie, maar omdat je een overmaat titreert lijkt het mij een terugtitratie.

Ik hoop dat je hier verder mee kunt.

Groeten,

Wim Wessel

Hallo Meike,

De vormingswarmte van cyclohexeen staat inderdaad niet in Binas. Je zou die kunnen opzoeken op internet of bijvoorbeeld in het Handbook of Chemistry and Physics (wat mogelijk op school aanwezig is). Ik vraag me echter af of je die vormingswarmte niet uit een bron moet halen, die bij je opdracht hoort. Kan je daar iets over zeggen?

Groeten,

Wim Wessel

Hallo Anne,

Mag ik eerst een (mogelijk) probleem uit de weg ruimen?

Een p_x orbitaal is een atoomorbitaal. Zoals je zelf beschrijft heeft deze twee lobben. Wat jij echter als ‘bindend’ en ‘niet-bindend’ beschrijft, zijn volgens mij de fasen die je hebt als je een elektron als een golf beschrijft, waarin de golf een positieve of negatieve amplitude kan hebben. Ik denk dat jij deze amplitudes ziet als bindend en niet-bindend (naar bindend en niet-bindend kijk je alleen bij moleculaire orbitalen, als atoomorbitalen samen gaan).

Als een p orbitaal twee elektronen bevat, kunnen ze in beide lobben zitten: beide positief, beide negatief of één positief en één negatief. Het enige verschil tussen deze twee elektronen ligt in hun spin (ken je die term?).

Ik hoop dat je hier verder mee kunt.

Groeten,

Wim Wessel

Hallo Geert,

Je vraagt naar twee verschillende onderwerpen.

Als eerste een radicaal versus ionair mechanisme. De termen ‘radicaal’ en ‘ionair’ zijn aanduidingen van de deeltjes, die in het reactiemechanisme een rol spelen. Je noemt zelf al additiepolymerisatie als voorbeeld van een reactie met een radicaalmechanisme. Je hebt ook de substitutiereactie van koolwaterstoffen met halogenen in het licht gehad. Ook die verloopt met een radicaalmechanisme.

Waar je even voor moet uitkijken is dat je niet één soort mechanisme aan één soort reactie gaat koppelen. Zo bestaan er bijvoorbeeld zowel substitutiereacties die volgens een radicaalmechanisme verlopen (net genoemd), als substitutiereacties die via een ionair mechanisme verlopen: je noemt S_N1 en S_N2 al.

Dat is dan het tweede onderwerp dat je noemt. Het verschil tussen S_N1 en S_N2 heeft te maken met het aantal deeltjes, dat meedoet in de snelheidsbepalende stap van de reactie. De aanduiding S_N1 staat voor achtereenvolgens een substitutiereactie (S) met een nucleofiel (N), dat verloopt volgens een mechanisme, waarin in de snelheidsbepalende stap van het mechanisme één (1) (begin)deeltje een rol speelt. In een S_N2 mechanisme doen twee deeltjes dat.

De N in de formule staat voor ‘nucleofiel deeltje’:  een deeltje dat positieve lading ‘zoekt’: een negatief ion of een dipoolmolecuul. Daarom zullen substitutiereacties van de typen S_N1 en S_N2 via een ionair mechanisme verlopen.

Ik hoop dat je hier verder mee kunt.

Groeten,

Wim Wessel

Hallo Jade,

Ik neem even waar voor Jan Willem Peters.

Als je opgave zo’n aanwijzing als ‘basisch’ of ‘aangezuurd’ geeft, betekent dat dat voor de pijl van je halfreactie OH^– (basisch) of H⁺ (aangezuurd) mag staan. Meestal zal je die ook echt nodig hebben. Je noemt bijvoorbeeld permanganaat. Die staat met drie halfreacties in tabel 48 van Binas (zoek ze eens op; het is een oxidator). Als je een keuze hebt van halfreacties, ga je in principe voor die van de sterkste, dus voor oxidatoren die het hoogste staat. Bij permanganaat kan je zien dat je dan H⁺ voor de pijl hebt staan. Jij moet in je opgave nagaan of de oplossing wel zuur is, bijvoorbeeld door dat woordje ‘aangezuurd’. Zo ja, dan mag je die halfreactie gebruiken, zo nee, dan moet je naar de eerstvolgende in sterkte.

Bij reductoren werkt dat net zo. Zoek je halfreactie uit. Als daarin voor de pijl OH^– staat, moet in je opgave wel staan dat de oplossing basisch is. Zo niet, dan mag je die halfreactie niet gebruiken (overigens: voor nitriet staat in tabel 48 van Binas geen halfreactie zonder OH^–).

Groeten,

Wim Wessel

Hallo Fernando,

De informatie die je nodig hebt: de formule van zwavelzuur, maar denk eraan dat het zwavelzuur opgelost is (want de opgave spreekt over verdund zwavelzuur), en de formule van ammoniak. De reactie tussen zwavelzuur en ammoniak is een zuur-basereactie, dus er wordt een (of meerdere) H⁺ ionen overgedragen. Haal dus bij een formule (welke?) H⁺ weg en voeg die aan de andere toe. Daarmee heb je je reactieproducten.

Groeten,

Wim Wessel

Hallo Einstein2.0,

Dat is hem.

In je voorlaatste alinea staat nog iets wat niet (helemaal) klopt: je rekent de massa van ammoniumsulfaat uit, niet van één mol ammoniumsulfaat. Maar dat maakte voor je berekening niets uit. Trouwens: ben je zelf tevreden met de uitkomst van je titratie?

Als ik je nog een tip mag geven: neem eens een blanco blad en probeer deze berekening nog eens te doen. Deze opdracht bevat heel wat vaardigheden die je uiteindelijk allemaal moet beheersen.

Groeten,

Wim Wessel