Beste Fenne,

Welke reactie treedt er op tussen kalkwater en CO₂?

Kun kijken met welke deeltjes je in de oplossing begint?

Welke verandering er optreedt tijdens het inleiden van CO₂ ?

Welke deeltjes heb je bij het eindpunt van de proef?

Helpt dit bij het formuleren van een antwoord?

Stel gerust je vervolgvraag.

Dick

Hallo Fenne,

Je vraagt naar formulering. Daarom: kalkwater bestaat niet alleen uit calcium- en hydroxide-ionen, maar omdat het zout is opgelost, zijn deze ionen ook nog eens vrij (daarom kan de oplossing elektrische stroom geleiden).

In het begin is de CO₂ nog niet in overmaat. Het reactieproduct klopt, maar ook dit zout is in oplossing, dus: Ca²⁺(aq) + 2 HCO₃^– (aq). De ionen waren al vrij in het kalkwater en blijven nu vrij (formulering: “valt uit elkaar” suggereert dat je eerst weer een vaste stof had gekregen).

Daarna gaat je formulering niet goed. Dat zit in de term “overmaat”. Je hebt hier te maken met een reactie in twee stappen; ik noteer de combinatie H₂O (l) + CO₂ (aq) als H₂CO₃ (aq): deze notatie kan je ook in je Binas zien en ik hoop dat die iets duidelijker maakt wat er gebeurt:

H₂CO₃ (aq) + OH^– (aq) –> HCO₃^– (aq) + H₂O (l). Als alle H₂CO₃ op is, komt de tweede stap:

HCO₃^– (aq) + OH^–  (aq) –>  CO₃^2- (aq) + H₂O (l). Het gevormde carbonaation slaat vervolgens neer met de calciumionen, die nog in de oplossing zaten. Je noemt zelf al het slecht oplosbare CaCO₃(s).

Tenslotte: ik mis in de verhaal wat je grafiek doet tussen het begin van de meting en het moment van vorming van het vaste CaCO₃ (dus de periode waarin HCO₃^– wordt gevormd).

Heb je hier voldoende houvast aan?

Groeten,

Wim Wessel

Hallo Fenne,

Ziet er goed uit.

Aanvulling: ik werd er door collega Dick op gewezen dat jij in je proef bij het doorleiden van CO₂ de troebeling al had gezien. Ik dacht dat dat moment het einde van je proef was, maar Dick wees me erop dat je nog verder bent gegaan met doorleiden van CO₂. Dan zal de extra CO₂ (de ‘overmaat’) met de neergeslagen CaCO₃ verder reageren volgens:

CaCO₃ (s) + H₂CO₃ (aq) –>  Ca²⁺(aq) + 2 HCO₃^– (aq), dus de troebeling zou weer verdwijnen. Heb jij dat ook gezien?

Dan heb je aan het einde weer een zoutoplossing. In je meting zou je tijdens het verdwijnen van de troebeling weer een toename van de geleidbaarheid hebben moeten zien.

Ik hoop dat je het nog kunt bijhouden. Daarom samengevat:

CO₂ doorleiden, beide genoemde reacties samen:  H₂CO₃ (aq) + 2 OH^– (aq) –> CO₃^2- (aq) + 2 H₂O (l)

Vervolgens slaat CO₃^2-  neer met Ca²⁺, die ook in het kalkwater zat: Ca²⁺ (aq) + CO₃^2-(aq) –> CaCO₃(s)  (troebeling)

Als je daarna verder gaat met CO₂ doorleiden: CaCO₃(s) + H₂CO₃(aq) –> Ca²⁺(aq) + 2 HCO₃^–(aq).

Stel gerust nog een vraag als iets hierin niet duidelijk is.

Groeten,

Wim