cis en trans-isomerie

Hallo Laila,
Ik ga er even vanuit dat je weet wat isomeren zijn: stoffen met dezelfde molecuulformule maar een andere structuurformule.
Cis en trans isomeren is een begrip bij de koolstofchemie en deze isomeren komen voor als er een dubbele binding zit in de koolstof-keten van het molecuul.
Je moet vervolgens kijken welke atomen vast zitten aan beide C-atomen van de dubbele binding. Dit is vaak een H-atoom en een andere groep (C-keten of een ander atoom zoals bijvoorbeeld Cl, Br of F).
Als de speciale groepen aan dezelfde kant van de dubbele binding zitten noem je dat de cis-verbinding.
Zitten de speciale groepen aan verschillende kanten van de dubbele binding, dan noem je dat de trans-verbinding.
Ik heb nog een tekening toegevoegd van verschillende cis en trans verbindingen.
Hopelijk is nu iets duidelijker voor je geworden.

Hallo Laila,
een cyclo-verbinding is de andere soort verbinding waar cis en trans isomeren van kunnen bestaan. Cyclobutaan zijn 4 C-atomen die in een vierkant met elkaar verbonden zijn. De extra groepen kunnen dan vanaf de onderkant of vanaf de bovenkant aan de C-atomen verbonden zijn.
Als ze beide aan dezelfde kant zitten (of beide onder of beide boven) dan spreek je van cis. Zit er 1 groep onder en 1 groep boven, dan spreek je over de trans-vorm. Ook nu weer een tekeningetje om het verduidelijken. De tekening is niet de juiste structuurformule van 1,3-dibroom-cyclobutaan. Let goed op de positionering van de broom-atomen.

Hoi My Linh! Dit is echt een andere vraag; volgende keer kun je beter zelf een nieuwe vraag openen dan is het makkelijker terug te vinden. Misschien dat de beheerder van de vraagbaak er een losse vraag van kan maken voor ons.

Ik ben een beetje in de war door jouw term “dipool-dipoolmolecuul”. Er zijn *bindingen* die dipolen hebben (in jouw geval de C-F bindingen) en er zijn *moleculen* die dipolen hebben. Twee dipolen kunnen een dipool-dipool interactie vormen, maar daar hebben we het in dit geval niet over. Een dipool-dipool molecuul heb ik nog nooit gehoord.

Om het verschil tussen cis- en trans- te kunnen begrijpen heb ik geleerd om de dipolen van de bindingen te tekenen als een pijltje.

Als je cis-1,2-difluoretheen tekent (gelukkig is het een plat molecuul, dus tekenen lukt dan ook) dan loopt het eerste pijltje langs de C-F binding naar linksboven, en het tweede pijltje naar rechtsboven. Als je die twee pijltjes bij elkaar schuift zonder te draaien en zo achter elkaar legt krijg je de dipool van het hele molecuul, en die ligt dan als een langere pijl recht naar boven. Dit molecuul heeft dus een dipool.

Als je trans-1,2-difluoretheen tekent dan loopt het eerste pijltje weer langs de C-F binding naar linksboven, maar het tweede pijltje langs de tweede C-F binding loopt nu naar rechtsonder! Als ik die twee pijltjes nu achter elkaar leg dan wijzen ze precies tegen elkaar in. De twee dipoolpijltjes heffen elkaar precies op. En dus heeft het hele molecuul geen dipool.

Jij beschrijft hetzelfde op een net iets andere manier. In het eerste tekeningetje ligt het punt midden tussen de de twee F atomen boven het punt dat je kunt tekenen midden tussen de twee C atomen. In het tweede tekeningetje ligt het punt midden tussen de twee F atomen precies op hetzelfde punt als het punt midden tussen de twee C atomen. Daaraan kun je ook zien dat de optelsom van de dipolen van de twee bindingen voor de trans-verbinding precies nul is, en het molecuul geen dipool heeft.

Is het zo duidelijker?

Hallo My Linh,

Je noemt in je vraag twee keer het woord centrum en dat is een handige manier om te begrijpen wat er gebeurt. Omdat bij de cis vorm beide negatieve F atomen aan één kant liggen, krijg je dáár een centrum van negatieve lading. Het centrum van positieve lading(de 2 C atomen) ligt tussen deze C atomen. De centra liggen NIET op elkaar, je heb dus 2 polen; dan is het een dipoolmolecuul.
Bij de trans vorm ligt het negatieve centrum precies op het positieve centrum, dus geen dipoolmolecuul. Misschien dat deze aanvulling het compleet maakt.( zie tekening)

Succes en groet,

Jan Wim Peters

Dag Luna,
Dit is geen vraag, toch?