Beste Sven,
Kan het zijn dat dit geen vraag is uit een schoolboek?

De reactie die hier optreedt kunnen we veronderstellen vindt plaats tussen CO3(2-) en H3O(+) inderdaad omdat de hydroxide concentratie te laag is vanwege de ligging van het evenwicht.

Zoutzuur is een sterk zuur, waardoor we aan mogen nemen dat al het zoutzuur volledig weg reageert met het carbonaat, waardoor deze zuur-base reactie een aflopende reactie is.

Ik heb even de berekening van de carbonaat-oplossing doorgerekend en deze lijkt juist te zijn. Om aan de oorspronkelijke hoeveelheid carbonaat te komen moet er echter nog 5*10^-3 bij opgeteld worden van het carbonaat dat reeds omgezet is tot waterstofcarbonaat. Daarbij verwaarloos ik het tweede evenwicht omdat de hoeveelheid waterstofcarbonaat dat doorreageert verwaarloosbaar klein zal zijn gezien de ligging van dit evenwicht.

Totale start hoeveelheid carbonaat was dus 6,24 * 10^-3 mol.

De hoeveelheid zoutzuur is minder, 0,1 * 10^-3 mol. Dus inderdaad is hier sprake van een ondermaat. Echter omdat we hier te maken hebben met een sterk zuur en een ontwijkend gas (CO2) zou de aanname gedaan mogen worden dat er ook 0,1 * 10-3 mol carbonaat weg reageert.

Vanuit de nieuwe carbonaatconcentratie kan middels dezelfde evenwichtsvergelijking de nieuwe pH berekend worden door gebruik te maken van een BOE schema.

Deze benadering zal ons niet de exacte pH opleveren maar wel een redelijke benadering. De exacte berekening van de pH valt buiten de examenstof die verwacht kan worden van een middelbare schoolleerling.
Indien een dergelijke vraag aan een middelbare school leerling gesteld wordt zal de opgave altijd expliciet vermelden in welke molverhouding het zuur met de base reageert en/of er een overmaat zuur gebruikt worden.

Ik hoop dat dit zo duidelijk is, zo niet dan hoor ik het graag.

Groeten,
Yvette