Als je denkt aan de ruimte denk je vast aan de sterren en planeten. In deze sterren en planeten vinden veel chemische reacties plaat, zoals bijvoorbeeld de omzetting van waterstof naar helium in onze bekendste ster de zon. Maar het grootste gedeelte van de ruimte is eigenlijk leeg. Toch vinden in deze “leegte” chemische reacties plaats en deze zijn juist interessant!
Bijzondere omstandigheden
Nu denk je vast, waarom zijn deze reacties in die leegte nou zo boeiend? Dat komt door de unieke omstandigheden van deze “leegte”. De ruimte is een bijna-vacuüm, dit betekent dat de dichtheid van de materie enorm laag is. Per kubieke centimeter ruimte, dat is ongeveer de grote van een suikerklontje, zijn er maar één tot tien atomen aanwezig. Ter vergelijking, in een kubieke centimeter lucht op aarde zitten ongeveer tien triljoen atomen. Dat is een één met negentien nullen!
Daarbij is er in de ruimte veel straling en is de temperatuur kouder dan minus tweehonderd graden Celsius. Door deze bijzondere omstandigheden kunnen er reacties plaatsvinden die je op aarde niet zo snel zou zien gebeuren.
Reactie na miljoenen jaren
Deze extreme omstandigheden lijken op het eerste gezicht niet ideaal voor scheikundige reacties. Toch vinden er enorm veel reacties plaats. Sommige duren alleen wel heel erg lang. Zo zijn er bijvoorbeeld reacties die pas aflopen na miljoenen jaren! Deze omstandigheden zorgen voor een interessante mix van grote, kleine, stabiele en reactieve stoffen.
Maar hoe weten we dan dat al deze reacties plaatsvinden? Elke stof zendt constant een bepaalde infrarode straling uit. Deze straling is voor elke stof anders. Het mooie is dus dat als we kunnen meten welke straling er wordt uitgezonden, dat we kunnen weten welke stof het is!
Maar die infraroodstraling is niet zomaar te meten met elke telescoop. Hiervoor heb je mega nauwkeurige telescopen en apparatuur nodig. Een van deze telescopen is bijvoorbeeld de ALMA uit Chili. Deze telescoop heeft 66 grote schotels die zoeken naar verschillende infraroodstralingen.
De schotels van de Atacama Large Millimeter Array (ALMA) in Chili
Chemische geschiedenis
Maar waarom doen wetenschappers eigenlijk onderzoek naar chemie in de ruimte? Met andere woorden, waarom vinden we deze reacties zo interessant? Dit is omdat we zoveel mogelijk te weten proberen te komen over de chemische geschiedenis van het heelal. Zo kunnen wetenschappers mogelijk het ontstaan van de aarde koppelen aan een chemische reactie van miljoenen jaren terug.
Misschien is het leven dat wij kennen wel ontstaan vanuit een scheikundige reactie ergens in de ruimte. Door meer te weten te komen, kunnen we een beter beeld schetsen over dingen die zijn gebeurd of dingen die nog kunnen gebeuren in het heelal.
Er is dus meer te ontdekken in de ruimte dan alleen sterren en planeten. Dit vakgebied noem je Astrochemie. Lijkt het jou interessant om meer te weten te komen over Astrochemie of wil je graag leren over het heelal? Kijk dan eens naar een van de volgende studies.
