Ik wil studeren, wat moet ik weten als eerstejaarsstudent in het mbo, hbo en wo?

Niveau

Meerdere niveaus

Je zit in jouw eindexamenjaar en het is nu toch echt tijd om na te denken over die vervolgstudie. Maar wat moet je allemaal weten als je wilt studeren?

Wij zetten in 3 stappen voor je op een rijtje:

Hoe je een studie kiest die bij je past
Hoe je je aanmeldt voor een studie op het mbo, hbo en wo
Wat je moet regelen voordat je studie begint

Lees daarom gauw verder zodat je straks met een gerust hart kunt starten met je studie.

1. Hoe kies je een studie die bij je past?

Een studie kiezen is een belangrijke beslissing, dus denk er goed over na.

Om je studiekeuze makkelijker te maken, kun je de volgende dingen doen:

Maak een studiekeuzetest: dit helpt je om een beeld te krijgen van studies die aansluiten op je interesses.

In ons artikel over studiekeuze vind je daarnaast al onze tips over het kiezen van een studie die bij jou past, inclusief een super handig stappenplan!
Bezoek meeloop- en open dagen of ga proefstuderen: zo krijg je een beter beeld van studies die je interessant lijken en kun je beter bepalen welke onderwijsinstellingen je aanspreken.

Wanneer je een mbo-school, hogeschool of universiteit in het echt bezoekt, helpt dat om te bepalen welke onderwijsinstelling het beste bij je past. Je kunt met andere studenten praten over hoe zij hun studie daar ervaren en kijken of je je er thuis voelt.
Praat daarnaast over je studiekeuze met je ouders, vrienden of docenten: zij kennen jou het beste en kunnen je helpen om een studie te kiezen die bij je past.

Vind je het kiezen van een studie toch nog erg lastig? Overweeg dan om ook te praten met studieadviseurs en loopbaancoaches voor aanvullend professioneel advies.

Maak je vooral niet te veel zorgen over foute keuzes, je kunt later altijd nog van gedachten veranderen.

2. Hoe meld je je aan voor een studie?

Wanneer je weet wat je wilt gaan studeren, zijn er een aantal belangrijke zaken waar je aan moet denken:

Controleer of jouw droomstudie een numerus fixus heeft.
Check wat je nodig hebt voor je inschrijving.
Meld je op tijd aan.

Numerus fixus

Zo hebben sommige studies een numerus fixus, oftewel een maximum aantal beschikbare plaatsen. Dat betekent dat wanneer zich meer studenten aanmelden dan er plekken zijn, je mogelijk niet tot de studie wordt toegelaten.

Mbo

Wanneer een mbo-studie een beperkt aantal plaatsen heeft en er te veel aanmeldingen zijn, gelden er aparte regels. Zo kan de school nieuwe studenten toelaten op volgorde van aanmelding. In dat geval geldt, hoe eerder je je voor de studie hebt aangemeld, hoe meer kans je maakt. Andere scholen houden een loting. Je kunt bij jouw school navragen of de studie van jouw keuze een numerus fixus heeft en hoe zij omgaan met te veel aanmeldingen.

Hbo en wo

Als zich voor een studie te veel studenten aanmelden, kunnen zij op basis van selectie of loting worden toegelaten. Een selectie vindt bijvoorbeeld plaats op basis van een gesprek, motivatiebrief of test. Soms worden daarna resterende plekken via loting verdeeld. In andere gevallen heeft iedereen die zich op tijd heeft aangemeld een gelijke kans om ingeloot te worden.

Inschrijven voor een studie

Het inschrijven voor een mbo-studie verschilt van de inschrijving voor een hbo- of wo-studie.

Mbo

Je schrijft je voor een mbo-studie in via de website van de school. Vaak moet je een account aanmaken om het inschrijfproces te volgen.

Hbo en wo

Je schrijft je voor hbo- en wo-studies in via Studielink. Hiervoor heb je jouw DigiD nodig, dus zorg dat je je inloggegevens bij de hand hebt. Controleer ook of je alle benodigde documenten, zoals je diploma en identiteitsbewijs, klaar hebt liggen.

Belangrijke data voor je aanmelding

Zeker in het geval van een numerus fixus is het belangrijk om je op tijd aan te melden voor de studie van jouw keuze en na te gaan welke regels er voor jouw studie gelden. Door dit van tevoren te controleren, voorkom je dat je niet wordt toegelaten omdat je je te laat hebt aangemeld of niet aan de toelatingseisen van de studie voldoet.

Om je te helpen hebben we alle relevante data op een rijtje gezet zodat je geen enkele deadline mist.

Datum	Deadline
15 januari	Aanmelden voor een fixusopleiding aan het hbo of wo
1 april	Aanmelden voor een mbo-opleiding
15 april	Uitslag numerus fixus
1 mei	Aanmelding voor een hbo- of wo-opleiding

3. Wat moet je regelen voordat je studie start?

Je bent er bijna! Maar er zijn nog een paar dingen die je geregeld wilt hebben voordat je met jouw nieuwe studie start. Niks is natuurlijk verplicht, maar wij hebben de meest nuttige zaken (in willekeurige volgorde) op een rijtje gezet.

Wat	Hoe
Studiefinanciering aanvragen	Je hebt vanaf je 18e recht op studiefinanciering. Volg de instructies van DUO om erachter te komen waar je precies recht op hebt. Je studiefinanciering vraag je aan via Mijn DUO. Probeer dit minstens 8 weken voordat je studie start te doen. Zo voorkom je dat je studiefinanciering misloopt.
Studentenreisproduct en persoonlijke OV-chipkaart aanvragen	Iedere student die een voltijdstudie volgt, heeft recht op een studentenreisproduct. Je hoeft hier dus nog geen 18 jaar voor te zijn. Volg de instructies van DUO zodat je weet wat je nodig hebt voor je aanvraag. Je studentenreisproduct vraag je aan via Mijn DUO. Voor het aanvragen van een persoonlijke OV-chipkaart ga je naar www.ov-chipkaart.nl. Vraag je studiefinanciering en studentenreisproduct op tijd aan om problemen te voorkomen. Stop je met je studie? Zet je dan je studiefinanciering en studentenreisproduct stop zodat je geen boete krijgt.
Extra ondersteuning aanvragen	Heb je extra ondersteuning nodig omdat je bijvoorbeeld dyslexie, ADHD of een andere functiebeperking of chronische ziekte hebt? Wanneer je een mbo-studie gaat doen, vind je op www.mbotoegankelijk.nl waar jij recht op hebt en hoe je dat kan regelen. Voor hbo- en wo-opleidingen kun je het beste contact opnemen met de onderwijsinstelling waar jij gaat studeren. Zoek op de website van de onderwijsinstelling naar de contactgegevens van studieadviseurs. Zij helpen jou verder. Natuurlijk kun je ook bij een mbo-studie altijd contact opnemen met de onderwijsinstelling waar je gaat studeren. Ben je zwanger of combineer je je studie met de zorg voor een kind? Ook dan kan een studieadviseur je helpen met je studieprogramma.
Een kamer zoeken	Wil je graag op kamers dan zoek je waarschijnlijk een kamer in de stad waar jij gaat studeren. Je kunt ook kiezen voor een kamer die iets verder weg ligt. Het aanbod aan de rand van of buiten de stad is meestal iets groter en de prijzen van een kamer zijn vaak lager. In grote steden worden veel studentenwoningen verhuurd door DUWO. Op de website van DUWO vind je ook veel informatie over het huren van een kamer. Via hun website ROOM.nl reageer je op studentenkamers. Je maakt een account voor een éénmalige betaling van 35 euro. Daarna kun je 8 jaar lang reageren op kamers die vrijkomen. Ook zijn er veel studentenkamers die particulier verhuurd worden. Komt er een kamer vrij dan moet je hier via-via achter komen. Social media, studentenverenigingen en studieverenigingen zijn voor dit soort huizen je beste vriend. Overweeg daarnaast een inschrijving bij woningcorporaties en huurplatforms zoals Kamernet en Pararius om je kansen op een kamer te vergroten.
Reistijd plannen	Zorg dat je weet hoe je naar je onderwijsinstelling komt, wat de beste reismogelijkheden zijn en hoe lang de reis duurt. Zeker wanneer je niet direct een kamer kunt vinden, is het belangrijk om rekening te houden met (extra) reistijd.
Schoolboeken en leermiddelen aanschaffen	Check bij jouw onderwijsinstelling of het nodig is om schoolboeken en andere leermiddelen voor je studie aan te schaffen. Over het algemeen neemt jouw studie contact met je op over wat je nodig hebt. Het is dan ook niet altijd nodig om schoolboeken en leermiddelen al van tevoren te bestellen. Veel studies vertellen bij de introductiedag wat je precies nodig hebt. Zorg ook dat je een goede laptop of computer hebt die geschikt is voor je studie. Veel opleidingen hebben specifieke software- en hardware-eisen. Een laptop kun je makkelijk meenemen, maar heeft over het algemeen vaker moeite met het draaien van zware programma’s t.o.v. een computer. Controleer daarnaast of je toegang hebt tot een betrouwbare internetverbinding.
Aanmelden voor de introductieweek	Studentensteden zoals bijvoorbeeld Amsterdam, Leiden en Nijmegen organiseren altijd een introductieweek in augustus. Als aankomende hbo- en wo-student, en in sommige steden ook als mbo-student, kun je je aanmelden om de stad en het studentenleven te leren kennen. Aanmeldingen openen gelijk met de inschrijving van de opleiding en vaak krijg je automatisch een mail met een uitnodiging. Heb je die niet gekregen, Google dan “introductieweek [NAAM STAD]”. De introductieweek is namelijk een geweldige manier om nieuwe vrienden te maken en meer te leren over je nieuwe omgeving.
Budget vaststellen	Maak een budget zodat je weet wat je maandelijkse kosten en inkomsten zijn. Dit helpt je om financieel overzicht te houden en niet in de problemen te komen. Er zijn veel apps en tools beschikbaar die je kunnen helpen bij het bijhouden van je uitgaven en inkomsten.
Verzekeringen regelen	Vergeet, wanneer je 18 wordt, je zorgverzekering niet aan te vragen en controleer of je tandarts- en aanvullende verzekeringen hebt die aansluiten bij je nieuwe situatie. Als student heb je vaak ook recht op zorgtoeslag. Daarnaast is het verstandig om een inboedelverzekering af te sluiten als je op kamers gaat wonen. Check ook of je een aansprakelijkheidsverzekering hebt. Dit kan je veel geld besparen bij ongelukken.
Huisarts zoeken	Schrijf je in bij een huisarts in de stad waar je gaat studeren. Dit kan handig zijn wanneer je medische zorg nodig hebt.