Hoi Max!

Alle chemische stoffen zijn altijd elektrisch neutraal. Het is onmogelijk om alleen carbonaationen te hebben, dus die kun je ook niet als enige ergens bij gooien.

Om dezelfde reden zal er ook niet alleen Hg2+ in het afvalwater zitten: er zit daar altijd ook een negatief geladen ion bij.

De natuurkunde kan ons dit uitleggen: we weten dat deeltjes met gelijke lading elkaar afstoten, en deeltjes met tegengestelde lading elkaar aantrekken. Een “spateltje” met alleen carbonaationen zouden elkaar wel heel sterk afstoten! De positieve natriumionen zijn nodig om ze bij elkaar te houden.

Vaak is het zo dat in een chemische reactie één van de twee ionen veel belangrijker is dan de andere. Dan wordt die andere vaak weggelaten uit een reactie-vergelijking. We moeten toch niet vergeten dat ze er zijn! En als je het over afvalwater hebt moet je zeker goed kijken wat er overblijft.

Helpt dat je om het te begrijpen?

Oplosbaarheid is inderdaad heel belangrijk, maar het gaat niet om de oplosbaarheid van de ionen, maar van de zouten die je daarmee kunt vormen.

Twee oplosbaarheden moet je in dit geval in de gaten houden:
1. Het carbonaatzout dat je toevoegt moet goed oplosbaar zijn.
2. Je kunt het kwik er alleen uithalen omdat kwik-carbonaat heel slecht oplost.

Max,

Ik begrijp je oplosbaarheidstabelletje niet helemaal.

Wat je moet bedenken is dat het afvalwater van de fabriek een kwikzout bevat. Er zijn dus kwikionen in oplossing, maar ook anionen. In de tekst is niet gegeven welke dat zijn, maar blijkbaar is het wel zo dat dat kwikzout matig of goed oplost. Je kunt dit anion niet kiezen, zo komt het in het afvalwater uit de fabriek. Ik wil dat wel “X” noemen, was dat wat je bedoelt?

Als we natriumcarbonaat toevoegen dan weten we dat kwikcarbonaat neerslaat omdat dat zout slecht oplost. Bij dit proces voegen ze vaak een behoorlijke overmaat aan natriumcarbonaat toe, zodat een zo groot mogelijk deel van de kwikionen ook echt in het neerslag terecht komen en de oplossing daarna een zo klein mogelijke concentratie kwikionen overhoudt. Met het “oplosbaarheidsprodukt” van kwikcarbonaat (ik denk dat dat in een tabelletje in je boek erbij staat; in BINAS staan ook wel oplosbaarheidsprodukten in een tabel maar dat zijn er niet zo veel) kun je uitrekenen welke concentratie kwikionen er overblijft bij een bepaalde overmaat aan carbonaationen.

In de overblijvende oplossing blijven dus nog wel de andere ionen over: natriumionen, carbonaationen en X-ionen. Met natrium en X zal geen neerslag worden gevormd, want we weten dat alle natriumzouten goed oplossen.

Ah, ja nu zie ik wat je bedoelt. Dit komt inderdaad wel voor! Maar hier dus zeker niet omdat achter Na+ altijd “g g” komt….

Je krijgt nooit echt alles uit de oplossing, omdat zelfs van de meeste “slecht” oplossende zouten nog best wel wat in oplossing blijft. Verder zou compleet neerslaan natuurlijk eisen dat je precies de juiste hoeveelheid XQ toevoegt aan je afvalwater met YZ! En bijvoorbeeld bij kwik is het zo giftig dat je dus zoals ik schreef juist graag een ruime overmaat carbonaat gebruikt om zoveel mogelijk van het kwik neer te slaan.