88
Ra/Radium
Vlak na de ontdekking in 1898 werd radium als een soort radioactief wondermateriaal beschouwd. Het kreeg toepassingen in lichtgevende verf, maar ook in tandpasta en andere producten die dankzij het radium goed zouden zijn voor de gezondheid. Het duurde een kwart eeuw voordat de gevaren serieus werden genomen. Radium emitteert alfa- bèta- en gammastraling en gemengd met beryllium is het een neutronenbron. Gemeten naar gewicht is het een miljoen maal radioactiever dan uranium. Zuiver metallisch radium is helderwit maar wordt in lucht snel zwart, waarschijnlijk door de vorming van het nitride.
Symbool
Ra
Protonen/elektronen
Groep
Isotopen
226Ra
Periode
7
Elektronenconfiguratie
[Rn] 7s2
Blok
s
Elektronencofiguratie Bohr
2,8,18,32,18,8,2
Bij kamertemperatuur
vast
Elektronegativiteit
1,0 (Pauling)
Dichtheid
5500 kg m-3
Atoomstraal
220 10-12m
Smeltpunt
696 oC (969 K)
Relatieve atoommassa
226
Kookpunt
1500 oC (1773 K)
Soortelijke warmte
–
Warmtegeleidingscoëfficiënt
–
Selecteer
Toepassingen
Naam & ontdekking
Voorkomen
Bereiding
Beeld en audio
Toepassingen
Toepassingen
De toepassing van radium kent een rijke geschiedenis. De radioactiviteit van het element werd direct na de ontdekking benut. Bijvoorbeeld in lichtgevende verf voor wijzerplaten van horloges en op instrumentenpanelen. Het was ook te vinden in tandpasta, haarcrème en zelfs in voedingsmiddelen, vanwege de vermeende gezondheid bevorderende effecten.
Een kwart eeuw later werd duidelijk dat radium verre van gezond is. Meisjes die werkten of gewerkt hadden aan het aanbrengen van de radiumverf ontwikkelden zweren, bloedarmoede en botkanker.
Omdat zij vaak de punt van hun penseel met de tong bevochtigden, kregen deze Radium Girls (foto) kleine hoeveelheden radiumverbindingen binnen. De chemische verwantschap met calcium maakte dat het element vooral in bot terecht kwam, waar het ongemerkt schade aanbracht. Het duurde nog tot in de jaren zestig van de vorige eeuw tot er een eind kwam van dit gebruik van radium
Tegenwoordig wordt radium nog wel gebruikt in neutronenbronnen, bijvoorbeeld bij het opstarten van een kernreactor.
Naam & ontdekking
Naam
De naam radium is ontleend aan de radioactieve straling die het uitzendt. Het Latijnse woord voor straal is radius.
Ontdekking
Marie en Pierre Curie (foto) ontdekten radium in 1898 in een monster uraniniet (pekblende) uit het Boheemse Joachimsthal (nu Jáchymov in Tsjechië). Ze toonden het aan met behulp van spectraalanalyse. Om meer van het element in handen te krijgen verwerkten ze twee wagonladingen afval, overgebleven bij de uraniumwinning. Het leverde een tiende gram radium op.
1910 verkreeg Marie Curie (foto onder) het eerste metallische radium. Ze elektrolyseerde samen met André-Louis Debierne een radiumchlorideoplossing met een kwikkathode. Uit het ontstane radiumamalgaam isoleerden zij het radium via afdampen van het kwik bij 700 °C in een waterstofatmosfeer.
Voorkomen
Voorkomen
Radium is één van de meest zeldzame elementen. Het aandeel in de aardkorst (op basis van gewicht) is 9.10-11 %. Het is het 85e element in rangorde van voorkomen.
Radiumverbindingen komen in zeer kleine hoeveelheden (ca. 300 mg/ton) voor in uraniniet (ook wel bekend als uraanpekblende), dat voornamelijk uit UO2 bestaat. Het is ook aanwezig in carnotiet: K2(UO2)2.V2 O8.3H2O
Uraanmineralen met radium zijn te vinden in Tsjechië (Jáchymov), de Democratische Republiek Congo, Noord-Canada en de Verenigde Staten (Colorado en Utah).
Bereiding
Bereiding
Het eerste metallische radium werd bereid via elektrolyse van een radiumchloride oplossing met een kwikkathode. Uit het ontstane radiumamalgaam is het radium te isoleren via afdampen van het kwik bij 700 °C in een waterstofatmosfeer.
Zuiver radiummetaal wordt tegenwoordig verkregen door reductie van het oxide met aluminium bij 1.250 °C in hoog vacuüm:
Studie
Chemische Technologie studeren in Groningen
Beroep
Levend materiaal op basis van de natuur
Beroep
Katalysatoren tegen klimaatverandering
Studie
Werken aan nieuwe technieken voor windenergie
Beroep
Ik ben echt een spin in het web
Beroep
Chemie is altijd mijn passie geweest
Beroep
Slim membranen maken; in water
Studie
We hebben hier een geweldig lab
Bedrijf | Beroep
Timo is chemisch technoloog en projectmanager
Beroep
Als chemisch technoloog blijf je je ontwikkelen
Bedrijf | Stage
Tom loopt stage bij Teijin Aramid
Studie
Ik leer ook van dingen naast mijn studie
Studie
Jij en chemie? Dat geloof ik niet
Studie
Diploma (bijna) gehaald en nu!?
Studie
Medicijnen maken van rotte appels
Studie
Ik haalde vroeger zesjes voor scheikunde
Beroep
Waarom ik moleculen opsluit in een kooi?
Beroep
De wereld voeden met licht
Studie
Ik voelde mij snel thuis in deze studie
Beroep
Op de mavo wilde ik al scheikunde studeren
Bedrijf | Beroep
Positief bijdragen aan het leven van mensen
Studie
Je bent bij deze studie geen nummer!
Beroep
Een huid voor robots
Beroep
Kunnen we een implantaat 3D printen?
Studie
Bo koos voor Chemische Technologie
Beroep
Als chemisch technoloog is elke dag anders
Beroep
Aanval door ons eigen immuunsysteem
Beroep
Van het laboratorium naar Pinkpop
Beroep
Vicky vond de bèta vakken leuk
Beroep
Orgaanschade omkeren
Beroep
Spioneren met je immuunsysteem
Beroep
Op kleine schaal grote problemen oplossen
Beroep
Oersoep en afvalwater
Studie
Chemie is meer dan alleen maar deeltjes
Beroep
Een duurzame coating
Studie
Goed persoonlijk contact met docenten
Beroep
Een chemische gereedschapskist voor de toekomst
Beroep
Opzoek naar de Ronaldo onder de nanodeeltjes
Beroep
Verliefd op moleculen
Studie
Je bent wel met serieus werk bezig
Beroep
Voorsprong met een chemische achtergrond
Studie
Hoe is dat eigenlijk, chemie studeren?
Beroep
Als chemisch analist moet je kritisch zijn
Studie
Praktijklessen vind ik leuk om te doen
Beroep
Een stromend, staalhard materiaal
