Vraag 1 (2 punten)

1. C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O -> 4 C₃H₆O₃

   Toelichting antwoord:

   Uit de tekst is te halen dat sacharose is om te zetten tot melkzuur met toevoeging van water.

   Verder is uit de tekst te halen dat sacharose = C₁₂H₂₂O₁₁ en melkzuur = C₃H₆O₃.

   Dit omschrijven in een vergelijking geeft:

   ${\mathrm{C}}_{12}{\mathrm{H}}_{22}{\mathrm{O}}_{11} + {\mathrm{H}}_2\mathrm{O} \to {\mathrm{C}}_3{\mathrm{H}}_6{\mathrm{O}}_3$

   Om de vergelijking in balans te krijgen ontstaat er dus:

   ${\mathrm{C}}_{12}{\mathrm{H}}_{22}{\mathrm{O}}_{11} + {\mathrm{H}}_2\mathrm{O} \to 4 {\mathrm{C}}_3{\mathrm{H}}_6{\mathrm{O}}_3$

   Toelichting puntenscore:

   • H₂O voor de pijl en C₃H₆O₃ na de pijl = 1 punt.
   • C₁₂H₂₂O₁₁ voor de pijl en de elementbalans juist in een vergelijking met uitsluitend de juiste formules voor en na de pijl = 1 punt.

Vraag 2 (2 punten)

1. Er zijn meerdere juiste mogelijkheden. Deze antwoorden zijn allemaal correct:

   • De OH-groep (van ethyllactaat) kan waterstofbruggen vormen (met watermoleculen, dus is ethyllactaat mengbaar met water). Het CH₃CH₂-deel (van ethyllactaat) is hydrofoob/apolair. (Ethyllactaat is dus mengbaar met een hydrofobe stof.)
   • De OH-groep (van ethyllactaat) is hydrofiel/polair. Het koolwaterstofdeel (van ethyllactaat) is hydrofoob/apolair. (Ethyllactaat is dus zowel mengbaar met water als met een hydrofobe stof.)
   • Ethyllactaat heeft een OH-groep en een CH₃CH₂-deel. Ethyllactaat heeft dus een hydrofiel/polair deel en een hydrofoob/apolair deel (en is dus zowel met water als met een hydrofobe stof mengbaar).

    

   Toelichting puntenscore:

   • De OH-groep kan waterstofbruggen vormen / de OH-groep is hydrofiel/polair = 1 punt.
   • Het CH₃CH₂-deel/koolwaterstofdeel is hydrofoob/apolair = 1 punt.

   of

   • Ethyllactaat heeft een hydrofiel/polair deel en een hydrofoob/apolair deel = 1 punt.
   • OH-groep en CH₃CH₂-deel/koolwaterstofdeel (aan)gegeven = 1 punt.

   
   Opmerkingen

   • Indien een antwoord is gegeven als: ‘De OH-groep is hydrofoob en het koolwaterstofdeel is hydrofiel dus ethyllactaat is zowel met water als met een hydrofobe stof mengbaar.’ 1 punt toekennen.
   • Wanneer een antwoord is gegeven als: ‘De C=O-groepen vormen waterstofbruggen met watermoleculen. Het CH₃CH₂-deel is hydrofoob. (Ethyllactaat is dus zowel mengbaar met water als met een hydrofobe stof)’, dit goed rekenen.

Vraag 3 (2 punten)

1. 

   Toelichting antwoord:

   De structuurformule van melkzuur is gegeven in vraag 1. Bij het ontstaan van een esterverbinding reageren een zuurgroep (-COOH) en een alcoholgroep (-OH) met elkaar tot een estergroep (-COO-) en wordt er een watermolecuul (H₂O) afgesplitst.

   Toelichting puntenscore:

   • Een formule gegeven die is opgebouwd uit twee melkzuureenheden, respectievelijk: C₃H₅O₂ en C₃H₅O₃ = 1 punt.
   • De estergroep juist weergegeven = 1 punt.

    

   Opmerking
   Indien de volgende formule is gegeven 1 punt toekennen:

   

Vraag 4 (2 punten)

1. Het gaat om (de) vanderwaalsbinding(en)/molecuulbinding(en) en waterstofbrug(gen).

   Toelichting puntenscore:

   • vanderwaalsbinding(en)/molecuulbinding(en) juist = 1 punt
   • waterstofbrug(gen) juist = 1 punt

Vraag 5 (3 punten)

1. 

   Toelichting antwoord:

   Allereerst moeten de pijlen van de verschillende stofstromen worden getekend. In scheidingsruimte S3 worden water en ethanol gescheiden. Het water wordt afgevoerd en het ethanol kan worden hergebruikt. Deze stofstromen zijn in het blokschema getekend.

   Vervolgens is te zien waar de nummer van de benoemde stoffen genoteerd moeten worden. Deze informatie is te halen uit de tekst.

   Toelichting puntenscore:

   • 1, 2, 3, 4 en 5 van R1 naar ruimte S1 en nummers 3 en 4 teruggevoerd van S1 naar R1 = 1 punt.
   • 1, 2 en 5 van S1 naar S2 en 1 en 5 van S2 naar S3 en uitstroom van 2 uit S2 naar buiten = 1 punt.
   • uitsluitend 1 uit S3 juist teruggevoerd naar R1 en uitstroom van 5 uit S3 = 1 punt.

   
   Opmerkingen

   • Wanneer R1 als volgt is weergegeven, dit goed rekenen:
   • Wanneer behalve de juiste stofstromen en/of nummers ook extra stofstromen en/of nummers zijn opgenomen, hiervoor in totaal 1 scorepunt aftrekken.
   • Wanneer de teruggevoerde stofstroom van ethanol uit S3 is weergegeven als gesloten stofstroom waarbij invoer van extra ethanol afwezig is, het derde scorepunt niet toekennen.

Vraag 6 (2 punten)

1. 86,6% of 86,8%

   Toelichting antwoord:

   1. In Binas-tabel 37H is te zien dat de atoomeconomie is te berekenen met de formule: (massa product : massa beginstoffen) x 100%.
       
      Om de atoomeconomie te berekenen zijn dus de molaire massa’s nodig van reactie 1. Deze zijn te vinden in het online periodiek systeem op exactwatjezoekt.nl of Binas-tabel 99.
       
      Massa product = C₅H₁₀O₃ = 12,01 + 12,01 + 12,01 + 12,01 + 12,01 + (10 x 1,008) + 16,00 + 16,00 + 16,00 = 118.
      Massa beginstoffen = C₃H₆O₃ + C₂H₆O = 90,1 + 46,1 = 136,2.
       
      Invullen van de formule geeft: (118 : 136,2) x 100% = 86,6%.
   2. Massa beginstoffen = C₅H₁₀O₃ + H₂O = 118 + 18,0 = 136.
       
      Invullen van de formule geeft: (118 : 136) x100% = 86,8%.

    

   Toelichting puntenscore:

   • Juiste waarden van de molaire massa’s = 1 punt.
   • De rest van de berekening = 1 punt.

   
   Opmerking
   Wanneer de omrekening naar percentage is weggelaten, dit niet aanrekenen.

Vraag 7 (1punt)

1. Er zijn meerdere juiste antwoorden mogelijk. Deze antwoorden zijn allemaal correct:

   • Bij een hoge atoomeconomie zijn de grondstoffen zo efficiënt mogelijk gebruikt.
   • Bij een hoge atoomeconomie is er weinig verlies van beginstoffen.
   • Bij een hoge atoomeconomie zijn er weinig afvalstoffen.

    

   Toelichting antwoord:

   Je kunt Binas-tabel 97F Groene hierbij als hulpmiddel gebruiken.

Vraag 8 (2 punten)

1. Er zijn meerdere juiste antwoorden mogelijk. Deze antwoorden zijn allemaal correct:

   • Er worden plantaardige sachariden gebruikt, dus kan de fabrikant uitgangspunt nummer 7 gebruiken, omdat planten/(plantaardige) sachariden te beschouwen zijn als een hernieuwbare grondstof.
   • Er worden plantaardige sachariden gebruikt, dus kan de fabrikant uitgangspunt nummer 7 gebruiken, omdat melkzuur (dat uit plantaardige sachariden wordt gemaakt) te beschouwen is als een hernieuwbare grondstof.

    

   Toelichting puntenscore:

   • Uitgangspunt nummer 7 = 1 punt.
   • Een juiste toelichting bij uitgangspunt nummer 7 = 1 punt.