Hulp bij leren Eindexamens

Scheikunde – vwo – 2021 – tijdvak 1 – deel 5

Alle eindexamens

Eindexamen

Marquis-reagens voor alkaloïden

Vak

Scheikunde

Niveau

Vwo

Leerjaar

6

Dit zijn opgaven 20 t/m 23 uit het eindexamen scheikunde vwo 2021 tijdvak 1.

Je hebt de uitwerkbijlage nodig voor vraag 21 en 23. Deze is bovenaan de pagina te downloaden onder .

Tenzij anders vermeld, is er sprake van standaardomstandigheden: T = 298 K en p = p0.

Wil je bij opgave 1 starten? Ga dan naar het begin van dit examen.

Marquis-reagens voor alkaloïden

De politie controleert regelmatig op bezit van harddrugs. Voor een snelle test is onder andere het Marquis-reagens ontwikkeld. Aan een zakje van dit reagens voegt men wat van het te onderzoeken monster toe. Als het monster drugs bevat, ontstaat een kenmerkende kleur.

Het Marquis-reagens wordt bereid door oplossingen van zwavelzuur en methanal te mengen in de volumeverhouding 20 : 1,0. In de tabel staan enkele gegevens van de gebruikte oplossingen.

Vraag 20 (4 punten)

Bereken de molverhouding tussen methanal en zwavelzuur in Marquisreagens.

Noteer de verhouding als volgt: zwavelzuur : methanal = …… : 1,0.

Vul een antwoord in.

Helaas. Het antwoord is niet juist. Probeer het nog een keer!

Klopt! Het gegeven antwoord is juist.

27 : 1,0

Toelichting antwoord:

Er zijn meerdere juiste berekeningen. Deze berekeningen zijn allemaal correct:
Toelichting puntenscore:

Berekening 1 & 2:
- De molaire massa’s juist = 1 punt.
- Omrekening van de gebruikte volumes naar de massa’s van zwavelzuur en methanal = 1 punt.
- Omrekening naar de chemische hoeveelheid van beide stoffen = 1 punt.
- Omrekening naar de molverhouding en juist weergeven van het antwoord = 1 punt.
Berekening 3:
- De molaire massa’s juist = 1 punt.
- Omrekening van het gebruikte volume naar de chemische hoeveelheid zwavelzuur = 1 punt.
- Omrekening van het gebruikte volume naar de chemische hoeveelheid methanal = 1 punt.
- Omrekening naar de molverhouding en juist weergeven van het antwoord = 1 punt.

Vraag 21 (2 punten)

Marquis-reagens wordt voornamelijk gebruikt om alkaloïden van elkaar te onderscheiden. Veel alkaloïden zijn afgeleid van een aminozuur. In de figuur zijn drie alkaloïden weergegeven die zijn ontstaan uit het aminozuur tyrosine. De oorspronkelijke structuur van tyrosine is nog in de drie structuren te herkennen.

Op de uitwerkbijlage (deze is bovenaan de pagina te downloaden) is de structuurformule van morfine nogmaals weergegeven.

Omcirkel het deel van het molecuul morfine dat van het aminozuur tyrosine afkomstig is. Neem aan dat alle C-atomen van tyrosine in morfine zijn opgenomen.

Toelichting antwoord:

Zoek de molecuulformule van het aminozuur tyrosine op in je Binas en vergelijk het met de molecuulformules in de vraagstelling.

Toelichting puntenscore:
- De juiste koolstofatomen aangegeven = 1 punt.
- De juiste overige atomen aangegeven = 1 punt.
Opmerkingen
- Wanneer het volgende antwoord is gegeven:maximaal 1 punt toekennen.
- Wanneer de kandidaat achterliggende C-atomen heeft omcirkeld, dit niet beoordelen.
- Wanneer het volgende antwoord is gegeven: dit goed rekenen.

Vraag 23 (2 punten)

Heroïne en morfine geven beide met Marquis-reagens een paars-violette kleur. Om toch onderscheid te kunnen maken tussen deze twee stoffen, voert men nog een ander experiment uit. Er treedt nu een reactie op, waarbij in moleculen van beide stoffen het H-atoom op C1 wordt vervangen door een NO2-groep. Morfine geeft nu een oranje kleur en heroïne een gele kleur. De oorzaak van dit kleurverschil wordt toegeschreven aan het optreden van een intramoleculaire interactie die bij morfine wel en bij heroïne niet optreedt. Deze interactie kan worden opgevat als een waterstofbrug waarbij een O-atoom van de NO₂-groep is betrokken. Hieronder en in de uitwerkbijlage (deze is bovenaan de pagina te downloaden) is een deel van het molecuul van de omgezette morfine weergegeven. Hierbij zijn de bindende elektronenparen in de NO₂-groep onvolledig weergegeven.

Voer de volgende opdrachten uit:

Geef de bindende elektronenparen in de NO₂-groep weer.
Geef de formele en partiële lading(en) aan.
Geef de waterstofbrug weer met een stippellijn.

Toelichting puntenscore:
- De bindende elektronenparen juist en de formele en partiële ladingen juist = 1 punt.
- De waterstofbrug tussen een van de O-atomen van de NO₂-groep en het H-atoom van de OH-groep = 1 punt.
Opmerkingen
- Wanneer het volgende antwoord is gegeven, dit goed rekenen:
- Wanneer in de ~NO₂-groep (on)juiste niet-bindende elektronenparen en/of partiële ladingen zijn weergegeven, dit niet aanrekenen.

Dit is het einde van het examen scheikunde vwo 2021 tijdvak 1.

Bron: examenblad.nl

Bekijk ook eens

Lees meer

Bekijk meer

Kom je er nog niet uit?

Stap 1

Zoek verder in hulp bij leren

Stap 2

Stel de vraag in de vraagbaak

Eindexamen

Marquis-reagens voor alkaloïden

Vak

Scheikunde

Niveau

Vwo

Leerjaar

6

Marquis-reagens voor alkaloïden

Vraag 20 (4 punten)

Toelichting antwoord:

Toelichting puntenscore:

Vraag 21 (2 punten)

Toelichting antwoord:

Toelichting puntenscore:

Vraag 22 (2 punten)

Toelichting puntenscore:

Vraag 23 (2 punten)

Toelichting puntenscore:

Bekijk ook eens

Eindexamen

‘Groene’ verf?

Eindexamen

Groene chemie met dimethylcarbonaat

Eindexamen

Chloropreenfabriek

Eindexamen

IJzerstapeling

Eindexamen

Suikerbatterij

Eindexamen

Autobanden

Eindexamen

Niacine

Eindexamen

Een pleister voor stroom

Eindexamen

Chemie in olieverf

Eindexamen

Palladiumvanger

Kom je er nog niet uit?

Examenopgaven over groene’ ver - Scheikunde

Zwarte tandpasta maar witte tand-en, geloof jij 't?

Een kloppend biomateriaal