Vraag 1 (3 punten)

1. formule zout 1: Cu(OH)₂
   formule zout 2: CuCO₃
   molverhouding zout 1 : zout 2 = 1 : 1

   Toelichting antwoord:

   In de tekst staat dat malachiet kan worden weergegeven met de formule Cu₂(OH)₂CO₃.

   Dit bestaat ui 2 Cu²⁺-ionen, 2 OH^–-ionen en 1 CO3^2-. De ladingen van de ionen kun je halen uit het online periodiek systeem op exactwatjezoekt.nl en/of in Binas-tabel 99 en 66B.

   Een zout is altijd neutraal en heeft geen positieve of negatieve lading. De zouten worden dan Cu(OH)₂ en CuCO₃. De twee zouten komen voor in de verhouding 1 : 1.

   Toelichting puntenscore:

   • Eerste formule juist = 1 punt.
     
   • Tweede formule juist = 1 punt.
     
   • Molverhouding juist = 1 punt.
     

Vraag 2 (3 punten)

1. Cu₂(OH)₂CO₃ → 2 CuO + H₂O + CO₂

   Toelichting antwoord:

   In regel 7 en 8 staat dat malachiet ontleedt tot koper(II)oxide, water en koolstofdioxide.

   In de tekst staat dat malachiet Cu₂(OH)₂CO₃ is en koper(II)oxide is CuO. Water is H₂O en koolstofdioxide is CO₂.

   Dit geeft de formule:

   Cu₂(OH)₂CO₃ → CuO + H₂O + CO₂

   Deze formule moet nog kloppend gemaakt worden, dezelfde aantal atomen voor en na de pijl:

   Cu₂(OH)₂CO₃ → 2 CuO + H₂O + CO₂

   Toelichting puntenscore:

   • Uitsluitend Cu₂(OH)₂CO₃ voor de pijl = 1 punt.
     
   • CuO, H₂O en CO₂ na de pijl = 1 punt.
     
   • De elementbalans juist in een vergelijking met uitsluitend de juiste formules voor en na de pijl = 1 punt.
     

Vraag 3 (2 punten)

1. De lading van de koperdeeltjes in koper(II)oxide is: 2+.
   De lading van de koperdeeltjes in koper is: 0.
   De koperdeeltjes in koper(II)oxide zijn dus: oxidator.

   Toelichting antwoord:

   Ongebonden koper is neutraal en heeft dus geen lading.

   Bij koper(II)oxide geeft het Romeinse cijfer het getal van de positieve lading aan. Om een neutrale lading te krijgen moet deze 2 elektronen opnemen. Een deeltje dat elektronen opneemt noemt men een oxidator, dus koper is in dit geval de oxidator.

   Toelichting puntenscore:

   • Lading van de koperdeeltjes voor en na de reactie juist = 1 punt.
     
   • Conclusie in overeenstemming met de gegeven ladingen = 1 punt.
     

Vraag 4 (3 punten)

1. Er is 1,42 mol Cu en 8,40 · 10^-2 mol Sn. De formule voor Cu_xSn_y is Cu₁₇Sn₁.

   Toelichting antwoord:

   In de tekst staat dat CuSn10 een soort brons is wat voor 10 massa procent bestaat uit tin.

   Er is 100 gram brons, waarvan 10 gram tin en 90 gram koper.

   Er zijn meerdere juiste berekeningen. Deze berekeningen zijn allemaal correct:

   1. De molaire massa van Cu (koper ) is 63,6 dus het aantal mol Cu = 90/63,6 = 1,42 mol.
       
      De molaire massa van Sn (tin) is 119, dus het aantal mol Sn = 10/119 = 8,40 · 10^-2 mol.
       
      Leid hieruit vervolgens de formule van Cu_xSn₁ af waarin x een geheel getal is. Dit geeft 1,42 :  8,40 · 10^-2 = 17 : 1.
       
      De formule is daarom Cu₁₇Sn₁.
   2. Brons bevat 90% Cu dus 100 gram brons bevat ((90/10²) x 100) / 63,6 = 1,42 (mol) Cu.
       
      Brons bevat 10% Sn dus 100 gram brons bevat ((10/10²) x 100 / 119 = 8,40 · 10^-2 (mol) Sn.
       
      De verhouding Cu : Sn is dan 1,42 : 8,40·10^-2 = 17 : 1,0 ; dus Cu₁₇Sn₁.

    

   Toelichting puntenscore:

   • Juiste verwerking van de massapercentages Cu en Sn = 1 punt.
     
   • Omrekening naar de chemische hoeveelheden Cu en Sn in 100 gram CuSn10 = 1 punt.
     
   • Omrekening naar de waarde van x en consequente formule voor Cu_xSn₁ = 1 punt.
     

    

   Opmerking
   Wanneer na een juiste berekening van x als geheel getal de formule Cu₁₇Sn₁ niet is vermeld, wordt dit goed gerekend.
   

Vraag 5 (3 punten)

1. Naam: metaalrooster

   Beschrijving: in dit rooster zijn de koper- en tin-atomen aanwezig als positief geladen atoomresten. Hiertussen zijn vrije (gedelokaliseerde) elektronen aanwezig (die zorgen voor de elektrische stroomgeleiding doordat ze vrij kunnen bewegen).

    

   

   Toelichting puntenscore:

   • Metaalrooster = 1 punt.
     
   • Inzicht dat positief geladen atoomresten aanwezig zijn = 1 punt.
     
   • Inzicht dat vrije elektronen aanwezig zijn = 1 punt.
     

    

   Opmerking
   De volgende beschrijving wordt goed gerekend: ‘In dit rooster zijn koper- en tin-ionen aanwezig en vrije (gedelokaliseerde) elektronen (die de elektrische stroom geleiden.)’