Po/Polonium

Naam

De naam polonium is afgeleid van het Latijnse Polónia, de naam voor Polen, het geboor­teland van ontdekster Marie Curie (foto).

Ontdekking

Marie Curie-Sklodowska ontdekte polonium in 1898 in het uraanerts pekblende. De straling van het pekblende was namelijk veel groter dan op grond van het aanwezige uraan was te verklaren. Marie Curie ging op zoek naar de stof die deze straling moest veroorzaken. Uit 2 ton pekblende wist ze 2 milligram materiaal te isole­ren, dat voor ongeveer 5% uit ²¹⁰Po bestond.

Het was voor ’t eerst dat de ontdekking van een element werd aangetoond én ‘officieel’ toege­wezen, terwijl er geen tastbare hoeveelheid beschik­baar was voor het vastleggen van de chemische eigenschap­pen.

Marie Curie ontving in 1903 de Nobelprijs voor natuur­kunde (samen met haar man Pierre Curie en hun voorganger Henri Becquerel en in 1911 de Nobelprijs voor scheikun­de.

Voorkomen

Polonium is zeldzaam. Het is het 88^e element in de rangor­de van voorko­men, met een gewichtsaandeel in de aardkorst van ongeveer 2.10^-18 %.

Polonium is aan te treffen in uraan- en thorium­ertsen zoals pekblende (uraniet (UO₂), foto) en thoriet, als onderdeel van de radioactieve verval­reeks (ca. 1 mm per ton). Alle 25 isotopen van polonium zijn radioactief.

Winning

Het belangrijkste wingebied van polonium lag vroeger in Bohemen (bij Joa­chimsthal in het huidige Tsjechië). Tegenwoordig wordt het synthetisch gemaakt en komt het vrij bij de opwerking van splijtstofsta­ven van kernreactoren.

Vroeger

Polonium werd verkregen door opwerking van zeer grote hoeveelheden uraanerts. Uiteindelijk moesten daarbij de voorkomende bismut­zouten afgescheiden worden. Het door leiden van H₂S leidde tot de vorming van sulfiden, die in vacuüm bij 700 °C van elkaar te scheiden waren omdat poloniumsulfide veel vluchtiger is dan bismutsulfi­de.

Tegenwoordig

Polonium wordt gemaakt door bismut of lood te be­schieten met neutro­nen in een cyclotron:

${}_{83}{}^{209}\mathrm{Bi} + \mathrm{n} \to {}_{83}{}^{210}\mathrm{Bi} \to {}_{84}{}^{210}\mathrm{Po} + \mathrm{e}$

Metallisch polonium is te verkrijgen via vacuümdes­tillatie van het bestraalde bismut, maar ook via elektroly­se. Als men een zilveren plaatje in een oplossing van poloniumnitraatoplossing steekt, zet zich daarop zuiver polonium af.