Micro-, meso- en macroniveaus in de scheikunde

Vak

Scheikunde

Niveau

Havo, Vwo

Onderwerp

Atoombouw, Bindingen & structuren, Stoffen & deeltjes

Leerjaar

3, 4, 5, 6

In dit filmpje legt Noor uit wat de micro-, meso- en macroniveaus in de scheikunde zijn. Ook vertelt ze hoe je de niveaus herkent en uit elkaar houdt. Hiervoor gebruikt ze de werking van zeep als voorbeeld.

Geen zin om een filmpje te bekijken? Hieronder lees je de tekst:

Hey, ik ben Noor van de Sisters in Science en vandaag ga ik jullie uitleggen wat micro-, meso-, en macroniveaus in scheikunde zijn, hoe je ze herkent en hoe je ze uit elkaar haalt.

Dit ga ik uitleggen aan de hand van de werking van zeep. Maar laten we eerst beginnen met het maken van een tabelletje.

Even in het kort, we beginnen bij het macroniveau. Dit is het niveau waar we alles kunnen zien, meten en wegen.

Als we inzoomen komen we bij het mesoniveaus. Dit is een niveau waarbij we algemene structuren en schematische weergegeven moleculen kunnen zien.

Zoomen we verder in, dan komen we op het microniveaus. Hier zijn we dus de moleculen en de atomen.

Terug naar de werking van zeep.

Op macroniveau kunnen we dus eigenlijk zien dat je met zeep, bijvoorbeeld afwasmiddel, de olie van een pan kunt afwassen met water.

Maar dat kan niet alleen met water want olie en water mengen niet samen.

Maar door gebruik te maken van zeep kun je eigenlijk de oliedruppeltjes laten oplossen met water.

Dus op macroniveau zien we dus dat zeep ervoor zorgt dat je oliedruppels kunt oplossen in water en dat ziet er zo uit.

Wat we hier zien is eigenlijk oliedruppeltjes die zijn opgelost in water.

Als we inzoomen komen we op het mesoniveau en op het mesoniveau kunnen we zien waardoor het oplossen van oliedruppeltjes komt in water.

En dat ziet er zo uit.

Nou, op het mesoniveau kunnen we eigenlijk zien dat de oliedruppeltjes zijn omringd door een laagje zeep.

En zeep is speciaal, want de zeepmoleculen bestaan uit een hydrofiel deel en een hydrofoob deel.

Het hydrofobe deel van de zeepmolecuul wil heel graag in de olie zitten. En het hydrofiele deel van de zeepmolecuul wil heel graag bij het water zitten.

Dus hierdoor kun je eigenlijk de oliedruppeltjes laten oplossen in water.

Als we verder inzoomen komen we op het microniveau. En op het microniveau kunnen we eigenlijk de hydrofiele en de hydrofobe kant van een zeepmoleculen verklaren.

En dat doen we aan de hand van een voorbeeld. Bijvoorbeeld octanoaat. Die ga ik nu tekenen.

Een zeepmolecuul gaat eigenlijk bindingen aan in zowel water als in olie waardoor het er dus eigenlijk voor zorgt dat de oliedruppeltjes oplossen in water.

Nu denk je leuk, ik snap dit voor de werking van zeep, maar wat heb ik eraan tijdens mijn toetsen en examens?

Het kan zo zijn dat bij een examenvraag je een bepaald proces of een reactie moet uitleggen op een bepaald niveau.

En dan moet je eigenlijk weten hoe je een niveau kan herkennen en dat ga ik je nu vertellen.

Het macroniveau kun je herkennen doordat ze het hebben over eigenschappen waarop je alles kunt zien, meten en wegen.

Het microniveau kun je herkennen doordat er atomen, bindingen, ionen en andere deeltjes te zien zijn.

Nog een belangrijke tip voor je toets. Als ze vragen om een bepaald proces uit te leggen op microniveau, benoem dan de ionen, atomen of bindingen.

Het mesoniveau zit tussen de andere twee niveaus en dat kun je herkennen doordat chemische structuren schematisch worden weergegeven.

Nou, vond je deze uitleg fijn en wil je meer weten over atomen, moleculen en bindingen? Kijk dan onze andere uitlegfilmpjes op exactwatjezoekt.nl.

Hi, wij zijn Lotte, Noor en Mimi van de Sisters in Science. Wil je meer van ons weten, volg ons dan op Instagram @sistersinscience_NL.