Al/Aluminium
chemisch-element
Exact wat je zoekt

13

Al/Aluminium

Aluminium is een zilverwit metaal. Het is licht, niet giftig, niet magnetisch en gemakkelijk te verwerken en bewerken. In zuivere vorm is het zacht en niet sterk. Maar in legeringen met kleine hoeveelheden koper, magnesium, silicium, mangaan of andere metalen is het geschikt voor allerlei toepassingen. Aluminium is het meest voorkomende metaal op aarde maar komt in zuivere vorm niet voor. Het kost veel energie om het uit erts (bauxiet) te isoleren. Het was lange tijd duurder dan goud, totdat er in de negentiende eeuw technologie werd ontwikkeld voor grootschalige aluminiumproductie. Naar verluidt liet Napoleon III tijdens staatsbanketten het eten serveren op aluminium borden.

Symbool

Al

Protonen/elektronen

13

Groep

13

Isotopen

27Al

Periode

3

Elektronenconfiguratie

[Ne] 3s2 3p1

Blok

p

Elektronencofiguratie Bohr

2,8,3

Bij kamertemperatuur

vast

Elektronegativiteit

1,5 (Pauling)

Dichtheid

2700 kg m-3

Atoomstraal

143 . 10-12 m

Smeltpunt

660 oC (933 K)

Relatieve atoommassa

26.9815

Kookpunt

2519 oC (2792 K)

Soortelijke warmte

880 J kg-1K-1

Warmtegeleidingscoëfficiënt

237 W m-1K-1

Selecteer

Toepassingen
Naam & ontdekking
Voorkomen
Bereiding
Beeld en audio
Toepassingen

Toepassingen

Naam & ontdekking

Voorkomen

Bereiding

Beeld en audio

Toepassingen

Raam, deur, kozijn

Het lichte en tegelijkertijd sterke aluminium is zeer geschikt als construc­tiemateriaal. Het is ook nog eens behoorlijk bestand tegen atmosferische invloeden. Aan het oppervlak van zuiver aluminium ontstaat een dun laagje aluminiumoxide, dat het materiaal tegen verdere oxidatie beschermt. Met anodiseren is aluminium nog beter te beschermen en  te verfraaien.

Je vindt aluminium vaak in ramen, deuren en kozijnen, vooral bij ‘high tech’ kantoorgebouwen. Ook in grote constructies is aluminium te vinden, zoals bijvoorbeeld bij olieplatforms en bruggen. Ook het schuifdak van de Amsterdam Arena is van aluminium.

Licht en sterk is ook een ideale combinatie voor vervoerstoepassingen:

Auto

Aluminium is in allerlei auto-onderdelen te vinden. Onder de motorkap bijvoorbeeld: in het motorblok, de cilinderkoppen, het carter en de zuigers. Behalve het lage gewicht en de hoge sterkte is hier ook van belang dat aluminium een goede warmtegeleiding heeft en zich goed laat verwerken, met name via (spuit)gieten. Bekend zijn verder de lichtmetalen wielen uit aluminiumlegeringen. Maar ook de carros­serie bevat steeds vaker aluminium. De gemiddelde personenauto bevat zo’n 150 kg van het lichtmetaal en het aandeel groeit nog steeds. De gewichtsbesparing ten opzichte van staal leidt tot een beter acceleratie- en remvermogen, terwijl het brandstofgebruik afneemt.

Metro, tram, trein

Rijtuigen voor metro, tram en trein bevatten aluminium, onder andere in profielen, carrosserieonderdelen en zelfs in veeleisende toepassingen zoals bijvoorbeeld wielstellen. Een bijzondere toepassing zijn aluminium sandwichpanelen zoals Hylite, ontwikkeld bij de Hoogovens in IJmuiden (nu Tata Steel Europe). Het is opgebouwd uit twee lagen aluminium met daartussen een laag kunststof (polypropeen). Ze zijn ongeveer half zo zwaar als stalen panelen.

Schepen

De bouw van grote, snelle veerboten is mogelijk dankzij speciale constructietechnieken met aluminium. Maar ook in (wedstrijd)jachten, reddings-, politie- en loodsboten vind je aluminium.

Vliegtuig

Voor vliegtuigonderdelen is men voortdurend op zoek naar materiaal met een optimale combinatie van gewicht, sterkte, corrosieweerstand en hittebesten­digheid. Dit heeft geleid tot veelvuldige toepassing van aluminium in allerlei legeringen. Zo vind je het in vliegtuigvleugels in combinatie met magnesium en zink. Deze materialen zijn 20% lichter dan puur aluminium en goed bestand tegen corrosie. Romp, landingsgestel en ­trap bevatten vergelijkbare legeringen.

De laatste jaren is licht en brandwerend plaatmateriaal in opmars, opge­bouwd uit elkaar afwisselende lagen van aluminium en van vezels geïmpregneerd met kunsthars. De enorme dubbeldeks Airbus A380 met een capaciteit tot 853 passagiers bevat het aan de TU Delft ontwikkelde Glare (GLAss REinforced aluminum), een sandwichmateriaal van aluminium en glasvezel.

In militaire toestellen vind je ook legeringen van aluminium met lithium, die een nog betere verhouding tussen sterkte en gewicht hebben.

Drankblikje, tube, folie

Aluminium is een geschikt verpakkings- en beschermingsmateriaal omdat het niet adsorberend is, niet giftig, corro­sie bestendig en luchtdicht. Je vindt het in blikjes en tubes en ook als folie (bijvoorbeeld voor gebruik in de keuken of als wikkel voor chocolade). Omdat aluminium zich goed laat walsen kan het folie zeer dun zijn, tot slechts 6 micrometer (duizendste millimeter) dik. Aluminiumfolie wordt ook toegepast in isoleerdekens, bijvoorbeeld voor te vroeg geboren baby’s, slachtoffers van ongevallen en sporters.

Vooral in de Verenigde Staten worden drankblikjes uit aluminium gemaakt (gelegeerd met enkele procenten magnesium). In Nederland worden nog veel stalen blikjes gebruikt, al wint aluminium terrein (ongeveer een tiende van het totaal).

Kabel

Het vermogen van aluminium om elektriciteit te geleiden is heel behoorlijk. Het is ongeveer 61% van dat van koper. Vanwege het geringe gewicht en de hoge corrosiebestendigheid heeft het de voorkeur voor bovengrondse hoogspanningsleidin­gen. Meestal wordt een legering gebruikt met zo’n 98 % aluminium en geringe hoe­veelheden koper, magnesium, chroom en silicium.

CD

Het reflecterende laagje op een CD bestaat uit alumi­nium.

Vuurwerk

Zowel siervuurwerk als knal- en flitsvuurwerk bevatten poedervormig aluminium, dat bij ontbranden een helder wit licht geeft. Voor zogenoemde sproei- en water­val effecten gebruikt men ‘aluminium­gries’ met een deeltjes­grootte van maximaal 40 micrometer (duizendste millimeter). Ook mengsels van aluminium en magnesium (50/50) zijn ge­schikt.

Waterzuivering

Aluminiumsulfaat (Al2(SO4)3, foto) helpt zwembad- en rioolwater te zuiveren. Het dient als vlokmiddel om zogenaamd colloïdaal vuil te verwijderen. Dat zijn microscopisch kleine deeltjes (bijvoorbeeld resten van algen, bacteriën en huidschilfers), die niet via de filters uit het water zijn te halen.

Bij het toevoegen van het aluminiumsulfaat aan het afvalwater treden verschillende reacties op:

3 Al3+ + 2 PO43  + 6 H2O  (AlOH)3(PO4)2 + 3 H3O+

.

Al3+   + 6 H2O   Al(OH)3 + 3 H3O+

.

Al3+ + 4 H2O   Al(OH)2+ + 2 H3O+

.

2 Al3+ + 4 H2O   Al2(OH)24+ + 2 H3O+ 

De zo gevormde vaste aluminiumhydroxiden destabiliseren het colloïdale vuile water. Het resultaat zijn grote vlokken, die wél zijn weg te filteren. Doorgaans is één gram aluminiumsulfaat per kubieke meter water voldoende.

Supersterk aluminium

Vloeibaar aluminium dat in een fractie van een seconde afkoelt heeft andere eigenschappen dan gewoon aluminium. Door een bijzondere materiaalstructuur heeft het een sterkte die vergelijkbaar is met titanium. Dit proces was lange tijd alleen op laboratoriumschaal mogelijk, maar is nu ook op industriële schaal toepasbaar. Het supersterke aluminium wordt toegepast voor schaatsen, fietsen, automotoren, golfclubs en materiaal voor bergbeklimmers.

Meer toepassingen

Als element en in legeringen

Je vindt aluminium in uiteenlopende toepassingen als

  • Biervaten
  • Computerschijven
  • Fietsframes
  • Raketbrandstof
  • Rolluiken
  • Spiegels en reflectoren
  • Verf (metallic)

 

Legeringen van aluminium met andere metalen hebben eigenschappen (sterkte, corrosiebestendigheid, enz.) die vrijwel ‘op maat gesneden’ zijn voor het gewenste gebruik. De legeringen worden aangeduid met nummers:

GroepGelegeerd metToepassingen, o.a.
1000-Folie, beplating
2000KoperVliegtuigbouw, constructiemateriaal
3000MangaanGevelbeplating
5000MagnesiumConstructiemateriaal
6000Magnesium, siliciumConstructiemateriaal (goed lasbaar)
7000ZinkConstructiemateriaal (zware, dragende constructies)

In verbindingen

AftershaveKAl(SO4)2.12H2O
Antitranspiratiemiddel in deodorantAl2(OH)5Cl, AlZr(OH)5Cl, AlCl3     
Brandwerend middelAl(CH3COO)3
CosmeticaAl(C17H35COO)3, Al(OH)3, Al2(SiO3)3
Drukinkt (toevoeging)Al(C17H35COO)3
Extractiemiddel (opwerking van splijtstofstaven van kernreactoren)Al(NO3)3
Fixeren van textielverfAl(HCOO)3
Geneesmiddel
- Bloedstelpend middelKAl(SO4)2.12H2O
- Gorgeldrank, keeltablet, voetpoederKAl(SO4)2.12H2O
- Neutraliseren van maagzuurAl2O3
- Zalf tegen jeukAl(OH)(CH3COO)2/Al(OH)2(CH3COO)
InsecticideNa3AlF6
Kleuren van textielAl(CH3COO)3, Al(OH)3
LeerlooienAl(NO3)3
MelkglasbereidingNa3AlF6
PapierlijmKAl(SO4)2.12H2O
RattengifAlP
SchuurpoederAl2O
SlijpsteenBauxiet
TandpastaAl(OH)3,  Al2O
VlamvertragerAl(OH)3
Waterafstotend maken van textielAl(HCOO)3, Al2(SO4)3
Waterdicht maken van textielKAl(SO4)2.12H2O

Naam

De oude Egyptenaren, Grieken en Romeinen gebruikten het aluminiumhoudende aluinsteen als bloedstelpend middel. Het heeft een enigszins bittere smaak en het Latijnse woord voor bitter is alumen. Sinds 1807 werd het metaal uit de aluinsteen daarom op voorstel van de Britse chemicus Humphry Davy aluminum genoemd. De IUPAC, het internationale overlegorgaan van chemici en natuurkundigen, veranderde dat in 1925 in aluminium. Dat was meer in overeenstemming met de namen van andere elementen, die doorgaans op -ium eindigen. In de Verenigde Staten wordt echter nog steeds over alumi­num gesproken.

Bauxiet, het belangrijkste aluminiumhoudende erts (foto), is vernoemd naar het plaatsje Les Baux in Zuid-Frankrijk. De Franse mineraloog en geoloog Pierre Berthier ontdekte het erts hier in 1821 als eerste.

Ontdekking

Het is lastig één wetenschapper de ontdekking van aluminium toe te kennen. Drie namen doen de ronde. Allereerst stelde Humphry Davy al in 1807 dat aluin een nieuw metallisch element bevatte. De Deense natuur- en scheikundige Hans Christian Oersted (foto) zou in 1825 als eerste aluminium hebben geïsoleerd, via de reductie van watervrij aluminiumchloride met kaliumamal­gaam. Maar ook de Duitse chemicus Friedrich Wöhler wordt genoemd. Hij stelde in 1927 dat Oersted iets anders had gemaakt, mogelijk kalium. Wöhler slaagde er (ook) in aluminium in handen te krijgen, via een vergelijkbare reactie.

Voorkomen

Aluminium komt op aarde heel veel voor. Met een aandeel van 8,23% staat het op plaats drie in de lijst van meest in de aardkorst voorkomende elementen. Achter zuurstof en silicium.

De belangrijkste mineralen zijn:

Albiet (foto)NaAlSi3O8
AluminietAl2(SO4)(OH)4.7H2O
Aluniet of aluinsteenK2SO4.Al2(SO4)3.4Al(OH)3
AlunogeenAl2(SO4)3.17H2O
BauxietAlOx(OH)3-2x, 0<x<1< li=""></x<1<>
BerylBe3Al2Si6O18
ChiolietNa5Al3F14
CorundumAl2O3
DiaspoorAlO(OH)
GibbsietAl(OH)3
Kaoliniet of porseleinaardeAl2Si2O5(OH)4
Kryoliet of ijssteenNa3AlF6
Mica{Na,K,Ca,Mg}{Al,Mg,Fe,Li}2-3{Si,Al}4O10{OH,­F}2
OrthoklaasKAlSi3O8
PetalietLiAlSi4O10
SpinelMgAl2O4
TopaasAl2SiO4(F,OH)2
TurkooisCuAl6(PO4)4(OH)8.4H2O
ZeolietGeen vaste formule; verhouding (Al+Si):O = 1 : 2

Winning

De belangrijkste wingebieden voor bauxiet, de grondstof van alumini­um, liggen in Gui­nee, Australië, Brazilië, Rusland, Jamaica, Mali, Guyana, Kame­roen, Griekenland, Ghana, Indonesië, Suriname, Tadzjikistan, India, de Verenigde Staten van Amerika, Dominicaanse Repu­bliek, Sierra Leone, Slovenië, Montenegro, Bosnië-Herzegovina, Hongarije, Frank­rijk en vele Afri­kaanse landen.

De EU heeft met de Critical Raw Materials Act in 2022 het element aluminium en mineraal bauxiet op de lijst van schaarse en strategische grondstoffen gezet.

Bereiding

Vroeger

Een reactie die – tamelijk onzuiver – aluminium oplevert is de reductie van watervrij aluminiumchloride met kaliumamal­gaam. De Deense natuur- en scheikundige Hans Christian Oersted maakte daar in 1825 als eerste melding van. In 1854 was de Franse scheikundige Henri -tienne Sainte-Claire Deville de eerste die aluminium in rede­lijk zuivere vorm isoleerde door elektrolyse van natriumaluminiumchloride (Na­AlCl4).

Het zuivere metaal was in die tijd zo zeldzaam dat het samen met de kroonjuwelen werd geëxposeerd. Keizer Napoleon III gebruikte bij officiële staatsbe­zoe­ken aluminium borden en bestek.

Nadat in 1871 de dynamo was uitgevonden (door de Belgisch Franse technicus Zénobe Théophile Gramme) werd het mogelijk om grootschalige elektrolyse-experimenten uit te voeren. In 1886 ontwikkelden zowel de Fransman Paul Louis Toussaint Héroult als de Amerikaan Charles Martin Hall een proces voor de elektrolyse van aluminiumoxide opgelost in gesmolten kryoliet (Na3AlF6). Ze wisten op deze wijze zuiver aluminium in relatief grotere hoeveel­heden te verkrijgen.

Tegenwoordig

Vandaag de dag begint de productie van aluminium met het oplossen van bauxiet (Al2O3) in geconcentreerde natronloog. Bij hoge temperatuur en druk (250 °C, 35.105  Pa) lost het aluminium­oxide op:

Al2O3  +  3 H2O   + 6 OH   2 Al(OH)63 

Bij afkoeling van de vloeistof slaat aluminiumhydroxide Al(OH)3 neer:

Al(OH)63    Al(OH)3  +  3 OH 

Bij hoge tempera­tuur (ca. 975 °C) leidt dat tot zuiver aluminiumoxide. Om hier via elektrolyse het aluminium uit vrij te kunnen maken, wordt het eerst opgelost in bijvoorbeeld gesmolten kryoliet (Na3AlF6). De elektrolyse reacties zijn als volgt:

– pool:

Al3+ +  3 e     Al  

+pool:

2 O2    O2  +  4 e

Dit gebeurt in een elektrolysevat van koolstof in een metalen omhulsel. Het koolstof fungeert als kathode, en de anode is een elektrode van koolstof (grafiet). Het bij de elektrolyse gevorm­de vloeibare aluminium wordt in ‘broodjes’ gegoten. Deze worden verder verwerkt tot plaat, buis, profiel en dergelijke.

De bereiding van aluminium vereist zeer veel energie: voor één ton aluminium is ongeveer 13.500 kWh elektriciteit nodig. De productie floreert daarom in landen waar zeer goedkope energie voorhanden is, zoals in het Midden-Oosten en het Golfgebied. India is hierbij een belangrijke leverancier van het benodigde bauxiet.

De herverwerking van aluminium kost slechts 5 – 10 % van de energie die nodig is voor nieuw aluminium en neemt daarom een steeds belangrijker plaats in.

Bekijk foto’s en filmpjes
filmpje icoon Aluminium - Periodic Videos
Filmpje
Aluminium - Periodic Videos
Bekijk het filmpje
afbeelding icoon Elektronenschillen aluminium
Afbeelding
Elektronenschillen aluminium
Bekijk de afbeelding
afbeelding icoon Aluminium staaf
Afbeelding
Aluminium staaf
Bekijk de afbeelding
afbeelding icoon Aluminium folie
Afbeelding
Aluminium folie
Bekijk de afbeelding
afbeelding icoon Aluminium productie
Afbeelding
Aluminium productie
Bekijk de afbeelding
afbeelding icoon Aluminium punt
Afbeelding
Aluminium punt
Bekijk de afbeelding
afbeelding icoon Aluminium rol
Afbeelding
Aluminium rol
Bekijk de afbeelding
afbeelding icoon Aluminium productie
Afbeelding
Aluminium productie
Bekijk de afbeelding
afbeelding icoon Aluminium oppervlak
Afbeelding
Aluminium oppervlak
Bekijk de afbeelding
Beluister podcasts (Engels)
podcast icoon Aluminium - Royal Society of Chemistry
Podcast
Aluminium - Royal Society of Chemistry
Luister de podcast

Scheikunde studeren

Wat vinden zij van de studies en het werk?

studieorientatie icoon Je bent bij deze studie geen nummer!
Hbo | Chemie
Studie
Je bent bij deze studie geen nummer!
Lees hoe Marjolein Chemische Technologie vindt.
Bekijk het interview
studieorientatie icoon Diploma (bijna) gehaald en nu!?
Hbo | Chemie
Studie
Diploma (bijna) gehaald en nu!?
Lees waarom Femke koos voor het hbo na het vwo.
Bekijk het artikel
studieorientatie icoon Tom loopt stage bij Teijin Aramid Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Stage
Tom loopt stage bij Teijin Aramid
Tom is student Chemische Technologie en laat zijn stagewerkplek zien.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Foute keuzes bestaan niet
Hbo | Chemie
Studie
Foute keuzes bestaan niet
Judesha vertelt over haar studiekeuze proces.
Bekijk het artikel
studieorientatie icoon In het eerste jaar deed ik een project over bier Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
In het eerste jaar deed ik een project over bier
Livai was nog maar 16 jaar toen hij begon met Chemie.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Medicijnen maken van rotte appels Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Medicijnen maken van rotte appels
Uniek project van studenten Chemische Technologie.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Je bent wel met serieus werk bezig Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Je bent wel met serieus werk bezig
Docenten en studenten vertellen over de hbo-studie Chemie.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Positief bijdragen aan het leven van mensen
Hbo | Chemie
Studie
Positief bijdragen aan het leven van mensen
Anna, David en Joeri kijken terug op hun studietijd.
Bekijk het interview
studieorientatie icoon Hoe is dat eigenlijk, chemie studeren?
Hbo | Chemie
Studie
Hoe is dat eigenlijk, chemie studeren?
De wereld van chemie is groter dan je denkt.
Bekijk het interview
studieorientatie icoon Je hoeft geen nerd of slimbo te zijn Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Je hoeft geen nerd of slimbo te zijn
Proef de sfeer bij de opleiding Chemie in Rotterdam.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Jij en chemie? Dat geloof ik niet Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Jij en chemie? Dat geloof ik niet
Elisa is nu vierdejaarsstudent Chemie in Amsterdam.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon We hebben hier een geweldig lab Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
We hebben hier een geweldig lab
Sanne, Justus en Boyd vertellen waarom zij kozen voor Utrecht.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Scheikunde ontdek je pas tijdens het studeren Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Chemie
Studie
Scheikunde ontdek je pas tijdens het studeren
De studie scheikunde iets voor jou?
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Chemische Technologie studeren in Groningen Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Chemische Technologie studeren in Groningen
Wenke en Jeroen laten je zien wat de opleiding inhoudt.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Ik haalde vroeger zesjes voor scheikunde Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Ik haalde vroeger zesjes voor scheikunde
Student Sanne vertelt over de studie Chemie aan de HAN.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Goed persoonlijk contact met docenten Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Goed persoonlijk contact met docenten
Matthew koos na het mbo voor de opleiding Chemie.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Praktijklessen vind ik leuk om te doen Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Praktijklessen vind ik leuk om te doen
Nighel studeert Chemie, bekijk zijn filmpje!
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Wij studeren Chemische Technologie Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Wij studeren Chemische Technologie
Valerie en Roel geven je een rondleiding bij hun opleiding.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Werken aan nieuwe technieken voor windenergie Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Werken aan nieuwe technieken voor windenergie
Vierdejaars student Mart vindt zijn hbo-opleiding top!
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Ik leer ook van dingen naast mijn studie Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Ik leer ook van dingen naast mijn studie
Nick studeert Chemie en heeft een top tijd.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Risheet doet twee hbo-opleidingen Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Risheet doet twee hbo-opleidingen
Hij vertelt hoe hij de hbo-opleidingen BML en Chemie combineert.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Bo koos voor Chemische Technologie Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Bo koos voor Chemische Technologie
Bo is enthousiast over haar hbo-opleiding. Bekijk de filmpjes.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Inge studeert nu verder aan de TU Eindhoven Indicatie dat de post een filmpje is
Wo | Techniek & Ontwerp
Studie
Inge studeert nu verder aan de TU Eindhoven
Daarvoor rondde ze met succes de hbo-opleiding Applied Science af.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Het mooie aan deze studie zijn de grote labs Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Het mooie aan deze studie zijn de grote labs
Studenten laten je alle ins and outs zien van hbo Chemie.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Vicky vond de bètavakken leuk Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Vicky vond de bètavakken leuk
Bij Chemische Technologie zit ze nu op haar plek.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Chemie is alles op kleine schaal Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Chemie is alles op kleine schaal
Adinda neemt je mee naar de hbo-opleiding Chemie.
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Chemie is meer dan alleen maar deeltjes Indicatie dat de post een filmpje is
Hbo | Chemie
Studie
Chemie is meer dan alleen maar deeltjes
Ontdek de studie Chemische Technologie samen met Miriam!
Bekijk het filmpje
studieorientatie icoon Ik voelde mij snel thuis in deze studie
Hbo | Chemie
Studie
Ik voelde mij snel thuis in deze studie
Volgens Hylke doorgrond je met de juiste formules elk proces.
Bekijk het interview