Sr/Strontium

Toepassingen

Nucleaire batterij (voor boeien en weerstations)

Het radioactieve isotoop stronti­um-90 is een betrouwbare ener­gie­bron op plaatsen waar onderhoud moeilijk of onmogelijk is. Denk daarbij aan boeien voor de scheepvaart en geïsoleerde weerstations.

Strontium-90 is tamelijk goedkoop te winnen bij de opwerking van splijtstofstaven uit kernreactoren. De energie komt voornamelijk vrij als warmte bij het verval tot yttrium:

${}_{38}{}^{90}\mathrm{Sr} \to {}_{36}{}^{90}\mathrm{Md} + \mathrm{\beta }–\mathrm{straling}$

(halfwaardetijd 28 jaar)

Thermoelektrische generatoren zetten de warmte om in elektriciteit.

Lichtgevende verf

Ooit werd strontium-90 aan ‘lichtgevende’ verf toegevoegd (net zoals radium). Dit waren radioluminescence verven waarbij de radioactieve straling andere componenten (vooral zinksulfide) liet oplichten. Deze verf was permanent lichtgevend.

Tegenwoordig bevatten sommige lichtgevende verven strontiumaluminaat. Dit is niet-radioactief strontium. Ze luminesceren doordat ze energie opnemen bij bestraling met licht en dit vervolgens over langere tijd zelf weer uitstralen. Deze verven zijn hooguit enkele uren lichtgevend.

Meten hersenactiviteit

Voor hersenonderzoek is apparatuur ontwikkeld waarin extreem gevoelige magnetometers de magnetische velden registeren die gepaard gaan met de microstroompjes in de hersenen. Deze magnetometers bevatten een zeer dunne laag yttrium op een keramisch substraat van strontiumtitanaat.

Vuurwerk

Strontiumverbindingen geven aan vuurwerk een karmijnrode kleur. In vuurwerk, lichtkogels en signaal­lampen vind je daarom strontiumzouten als strontiumcarbo­naat (SrCO₃), strontiumchloraat (­Sr(ClO₃)₂), strontiumchlo­ride (SrCl₂), stronti­umsulfaat (SrSO₄) en strontiumnitraat (Sr(NO₃)₂). De laatstgenoemde verbinding wordt toegevoegd aan Bengaals vuur.

Glasvezel

Stontiumverbindingen – oxides, hydroxides en carbonaten – verhogen de brekingsindex en hardheid van het glas. Dit glas wordt gebruikt voor glasvezelkabels en speciale lenzen.

Forensisch onderzoek

De verhoogde aanwezigheid van strontium in bloed is een indicatie van verdrinking. Het strontium is afkomstig uit het water dat bij de verdrinking in het lichaam terecht komt. Als er geen sprake is van een verhoogd strontiumgehalte, dan is er hoogstwaarschijnlijk sprake van een andere doodsoorzaak en is het lichaam in het water ‘gedumpt’.

Geneeskunde

Na een dotterbehandeling is het van belang om de vorming van littekenweefsel in de aderen tegen te gaan. Dit zou immers tot nieuwe verstoppingen kunnen leiden. Het littekenweefsel kan daarom bestraald worden met bètastralen van strontiumisotopen.

Vingerafdruk voor wijn

Aan de hand van de verhouding tussen de strontiumisotopen ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr is vast te stellen of de druiven waarvan een bepaalde wijn is gemaakt daadwerkelijk afkomstig zijn uit de streek die op het etiket is vermeld. De druiven nemen namelijk strontium op uit de bodem en de verhouding tussen ⁸⁷Sr en ⁸⁶Sr is karakteristiek voor de grond waarop de wijn verbouwd wordt.

Medicinale tandpasta

Tandpasta’s die gevoeligheid voor warmte of koude tegengaan kunnen acht tot tien procent SrCl₂ of SrAc₂ bevatten. Het vormt een laagje dat de poriën in het tandbeen afdicht.

Meer toepassingen

Als element en in legeringen

• Datering in de geologie (⁸⁷Rb + ⁸⁷Sr)
• Dikte- en dichtheidsmeting (⁹⁰Sr)
• Geneeskunde: botonderzoek (⁸⁵Sr en ⁸⁷Sr)
• Ijkstof voor de Geiger-Müller -teller
• Verwijderen van zwavel en fosfor uit staal
• Raffinage van zink

In verbindingen