Br/Broom

Toepassingen

Haarverzorging

Haar bestaat, net als wol, voornamelijk uit het eiwit kera­tine. De keratineketens zijn als een spiraal opgerold. Deze structuur wordt onder meer door waterstofbruggen en – veel ster­kere – zwa­vel bruggen bijeengehouden. De kapper die krullen of golven in het haar aanbrengt verbreekt  eerst de zwavelbruggen door behandeling met een permanentvloeistof. Als het haar in de gewenste vorm is gebracht moeten de zwavelbruggen weer hersteld worden. Dat gebeurt met een fixeervloeistof, die oxiderende eigenschappen heeft. Kaliumbromaat is een veel toegepaste stof in deze fixeermiddelen (zie ook 16 – Zwavel, haarverzorging)

Vlamvertrager

Broomverbindin­gen zijn veelgebruikte vlam- of brandver­tra­gende (vlamwe­rende) middelen, vooral in kunst­stoffen. Je vindt kunststoffen  in behuizingen van allerlei producten (van PC’s tot stofzuigers), in het interieur van auto’s, in speelgoed – eigenlijk bijna overal. Ook synthetische vezels bestaan uit kunststof. Men maakt er kleding, gordijnen, meubelstoffen (ook autobekleding) en nog veel meer van.

Vlamvertragers zijn meestal in hoeveelheden van 2 tot 10% in kunststof aanwezig. Er zijn verschillende soorten, die volgens ver­schillende mechanismen werken. Als heat-sink beïnvloeden ze de thermische geleid­baarheid van een kunststof, zodat de warmteoverdracht naar het materiaal vermindert en het dus minder snel in brand vliegt. Een ander type ‘verdediging’ is de vorming van een afschermende coating (‘char formati­on’). Dit bemoeilijk de diffusie van brandbare verbindingen naar het vlamfront. Tenslotte kunnen broomverbindingen die in de vlam terecht komen de (radicaal­)reacties aldaar afremmen of stoppen.

Veel gebruikte verbindin­gen zijn 2,4-dibroom­­­­fenol (DBP) en tetrabroombisfenol-A (TBBA).

TBBA is een zogenaamde reactieve vlamvertrager die veel in de elektro­nische industrie wordt ge­bruikt. Deze wordt ‘inge­bakken’ in epoxy­harsen voor printpla­ten.

De niet-reactieve vlamvertrager HBCD (1,2,5,6,9,10-hexabroomcyclododecaan) wordt gemengd met kunststoffen, bijvoorbeeld polystyreen.

Geneesmiddel

Broom is in diverse geneesmiddelen te vinden, bijvoorbeeld:

• Bromazepam, (C14H10BrN3O), een kalmeringsmiddel.
• Broomhex­ine (2-amino-3,5-dibroom-N-cyclo­hexyl-N-me­thyl­benzylamine, C14H20Br2N2..HCl), een middel dat het ophoesten van slijm bevordert.
• Broomperidol, (C21H23BrFNO2), een anti-psychotisch middel.
• Broom­crypti­ne, (­C32H40BrN5O5), een borstvoedingsremmer bij kleine dosis en een anti-Parkinsonmiddel bij grote dosis.

Fotopapier, film

Fotografisch film- en papiermateriaal be­staat uit een licht­ge­voelige laag – meestal zilverbromide – op een drager. Door licht ontleedt het zilverbromide, waarbij zilver ontstaat:

$2 \mathrm{AgBr} \to 2 \mathrm{Ag} + {\mathrm{Br}}_2 (\mathrm{o}.\mathrm{i}.\mathrm{v}. \mathrm{licht})$

Indicatie van het broomgehalte:

• Film: 3,7 g.m^-2
• Fotopapier: 1,5 g.m^-2
• Föntgenfilm: 5,2 g.m^-2

Meer toepassingen

Als element en in legeringen

• Bleken van textiel(broomwater)
• Baterzuivering

In verbindingen