Organische chemie - reacties
Alle oefentoetsen

Oefentoets

Organische chemie - reacties

Deze oefentoets bestaat uit zes vragen over het onderwerp organische chemie – reacties.

De uitwerking vind je na het openen van alle hints. Let op, als er geen ‘Controleer antwoord’ knop staat, moet je zelf je antwoord controleren met behulp van de hints en uitwerking.

Vraag 1

Geef de structuurformule van een mogelijk reactieproduct bij de volgende reacties.

a)

De additie van waterstof aan but-2-een.

b)

De additie van waterstofchloride aan methylpropeen.

c)

De substitutie van propaan en chloor.

d)

De substitutie van propeen en fluor.

e)

De eliminatie van 3-fluorpentaan.

Vraag 2

Bij de meeste reacties zijn vaak meerdere producten mogelijk (die vrijwel altijd isomeren zijn van elkaar).

Bij de volgende reacties zijn steeds ten minste twee isomeren mogelijk, geef voor iedere reactie ten minste twee structuurformules van de reactieproducten.

 

a)

Additie van fluorgas aan propeenzuur.

b)

Substitutie van broom aan methylpropaan.

c)

Additie van waterstofbromide aan but-1-een.

d)

Eliminatie van 2-fluorbutaan.

Vraag 3

Geef de reactievergelijking in structuurformules voor de volgende reacties.

a)

De reactie tussen methanol en propaanzuur.

b)

De reactie tussen 2-methylbutaanzuur en ethaan-1,2-diol.

c)

De reactie tussen pentaan-1-amine en boterzuur.

d)

De reactie tussen alanine en glycine.

e)

De reactie van ethylpropanoaat met water.

Vraag 4

Geef van de volgende reactievergelijkingen aan wat voor type reactie het is. Kies uit: additie, substitutie, eliminatie, condensatie (ester), condensatie (amide), hydrolyse, zuur-base of redox.

a)

Helaas. Het antwoord is niet juist. Probeer het nog een keer!

Klopt! Het gegeven antwoord is juist.

b)

Helaas. Het antwoord is niet juist. Probeer het nog een keer!

Klopt! Het gegeven antwoord is juist.

c)

Helaas. Het antwoord is niet juist. Probeer het nog een keer!

Klopt! Het gegeven antwoord is juist.

d)

Helaas. Het antwoord is niet juist. Probeer het nog een keer!

Klopt! Het gegeven antwoord is juist.

Vraag 5

Om de huid tegen overmatige zonnestraling te beschermen zijn diverse typen zonnebrandcrème ontwikkeld. De meeste zonnebrandcrèmes bevatten stoffen die een groot deel van de ultraviolette straling (UV-straling) absorberen. Sommige van die stoffen zijn esters. Van twee van de esters die in zonnebrandcrèmes worden toegepast om UV-straling te absorberen, zijn hieronder de structuurformules gegeven:

Men kan de naam van een ester omschrijven. Zo kan men ethylethanoaat omschrijven als de ester van ethaanzuur en ethanol.

a)

Geef op dezelfde manier de omschrijving van de naam van ester 1.

Zonnebrandcrèmes die de bovengenoemde esters bevatten, hebben als nadeel dat na het zwemmen de bescherming van de huid tegen UV-straling in meer of mindere mate is afgenomen. Eén van de esters 1 of 2 veroorzaakt dat nadeel in sterkere mate dan de andere ester.

b)

Leg aan de hand van een verschil in de molecuulbouw van de esters uit welke van de esters 1 of 2 dat nadeel in sterkere mate zal veroorzaken.

Vraag 6

Propeen wordt onder invloed van bepaalde katalysatoren omgezet in but-2-een en etheen. Deze reactie is omkeerbaar.

Een dergelijk omkeerbaar proces waarbij telkens twee dubbele bindingen worden verbroken en twee nieuwe dubbele bindingen worden gevormd, noemt men metathese. In tegenstelling tot wat bij metathese van propeen gebeurt, ontstaan bij metathese van 2,3-dimethylbut-2-een geen andere stoffen.

a)

Leg dit uit.

b)

Bij metathese van octa-1,7-dieen ontstaat uit één mol octa-1,7-dieen één mol etheen en één mol van een andere stof.

Geef de structuurformule van die andere stof.

In de petrochemische industrie wordt metathese onder andere toegepast bij de productie van alk-1-enen (de dubbele binding zit op plaats 1) met 10 tot 20 koolstofatomen per molecuul. Dergelijke alkenen zijn grondstoffen voor de bereiding van synthetische wasmiddelen. Bij de productie van deze alk-1-enen ontstaat in eerste instantie een mengsel dat ook alk-1-enen met méér dan 20 koolstofatomen per molecuul bevat. Deze alkenen kan men, gebruik makend van metathese, alsnog omzetten in de gewenste alk-1-enen met 10 tot 20 koolstofatomen per molecuul. Daartoe worden de alk-1-enen met een te groot aantal koolstofatomen per molecuul eerst afgescheiden. Vervolgens worden deze alk-1-enen omgezet in isomere alkenen waarin de dubbele binding naar het midden van de moleculen is verschoven. Men noemt dit laatste een isomerisatie. Het zo ontstane mengsel wordt tezamen met een grote overmaat etheen aan metathese onderworpen. Het nu verkregen mengsel bestaat grotendeels uit de gewenste alkenen.

c)

Leg uit waarom, voorafgaande aan de metathese, de bovenbeschreven isomerisatie noodzakelijk is.

Het etheen wordt bij deze metathese in grote overmaat toegevoegd om het optreden van reacties tegen te gaan waarbij niet de gewenste alk-1-enen ontstaan.

d)

Geef een voorbeeld van een dergelijke reactie die wordt tegengegaan door de overmaat etheen groot te maken.

e)

Leg uit waarom een grote overmaat voorkomt dat er ongewenste bijproducten ontstaan.

Bekijk ook eens

studiehulp icoon Organische chemie - naamgeving
Scheikunde | Vwo | 5
Oefentoets
Organische chemie - naamgeving
Oefentoets over structuur- isomerie en structuurformules.
Bekijk de toets
studiehulp icoon Redoxreacties
Scheikunde | Vwo | 5
Oefentoets
Redoxreacties
Oefentoets over redoxreacties herkennen, half- en totaalreacties.
Bekijk de toets
studiehulp icoon Zuren en basen
Scheikunde | Vwo | 5
Oefentoets
Zuren en basen
Oefentoets over zuur-base reacties, de PH en indicatoren.
Bekijk de toets
studiehulp icoon Redox-electrochemische cel
Scheikunde | Vwo | 5
Oefentoets
Redox-electrochemische cel
Oefentoets over reductoren, oxidatoren en elektronenstromen.
Bekijk de toets
studiehulp icoon Mechanismen
Scheikunde | Vwo | 5
Oefentoets
Mechanismen
Oefentoets over reactie- mechanismen en lading.
Bekijk de toets
studiehulp icoon Lewisstructuren
Scheikunde | Vwo | 5
Oefentoets
Lewisstructuren
Oefentoets over VSEPR, vrije elektronenparen en de octetregel.
Bekijk de toets
studiehulp icoon Organische chemie - naamgeving
Scheikunde | Vwo | 4
Oefentoets
Organische chemie - naamgeving
Oefentoets over systematische namen en structuurformules.
Bekijk de toets
studiehulp icoon Reactiesnelheid en energie
Scheikunde | Havo | 4
Oefentoets
Reactiesnelheid en energie
Oefentoets over reactiesnelheid en energie.
Bekijk de toets
studiehulp icoon Organische chemie - reacties
Scheikunde | Havo | 4
Oefentoets
Organische chemie - reacties
Oefentoets over reacties in de organische chemie.
Bekijk de toets
studiehulp icoon Organische chemie - naamgeving
Scheikunde | Havo | 4
Oefentoets
Organische chemie - naamgeving
Oefentoets over naamgeving in de organische chemie.
Bekijk de toets